Page 14 - 8. SINIF DUBLEKS TÜRKÇE DEFTERİM
P. 14

ÖZETİN ÖZETİ                                                      1. BÖLÜM: SÖZCÜKTE ANLAM


                                       SÖZCÜKLER ARASI ANLAM İLİŞKİSİ

                                              Sözcükler Arası Anlam İlişkisi


          Eş Anlamlı        Zıt (Karşıt)        Eş Sesli           Yakın              Genel             Özel
          (Anlamdaş)          Anlamlı           (Sesteş)          Anlamlı            Anlamlı           Anlamlı
           Sözcükler         Sözcükler         Sözcükler          Sözcükler         Sözcükler         Sözcükler



                                           Eş Anlamlı (Anlamdaş) Sözcükler


          Q   Yazılışları farklı, anlamları aynı olan sözcüklere eş anlamlı sözcükler denir.
          Q   Eş anlamlı sözcükler, cümle içerisinde birbirlerinin yerine kullanılabilir.


             » doğa - tabiat      » sözcük - kelime    » öğrenci - talebe    » özen - itina       » görev - vazife
             » misafir - konuk    » cümle - tümce      » kaygı - endişe      » giysi - kıyafet    » yüzyıl - asır


             » Vakit kaybetmeden eşyalarımızı topladık.          » Biraz ağır bir dil kullanılmıştı kitapta.
            Zaman kaybetmeden eşyalarımızı topladık.             Biraz ağır bir lisan kullanılmıştı kitapta.



                                                           NOT

         Q   Sözcüklerin eş anlamlı karşılıkları cümle içindeki anlamlarına göre belirlenmelidir.
            » “Toplantıda hiç yarar sağlamadı.” cümlesinde “yarar” sözcüğünün eş anlamlısı “fayda” sözcüğüyken “Sanat insanı ıslah etmeye
            yarar.” cümlesinde “yarar” sözcüğünün eş anlamlısı “fayda” sözcüğü değildir.
         Q   Dilimizdeki her sözcüğün eş anlamlısı bulunmak zorunda değildir.



                                             Zıt (Karşıt) Anlamlı Sözcükler


          Q   Aralarında anlamca karşıtlık bulunan sözcüklere zıt anlamlı sözcükler denir.

             » savaş - barış      » ödül - ceza         » sabah - akşam      » kuru - yaş         » güzel - çirkin

             » gelir - gider      » alçak - yüksek      » zengin - fakir     » sert - yumuşak     » aşağı - yukarı

             » Gündüz kadar gece de önemlidir bu dünyada.        » Doğru yanlışı taklit etseydi, hasret kalırdık dürüstlüğe.

             » Bu yüze ağlamak mı yoksa gülmek mi yakışır?       » Kuru kıyafetleri topla, ıslak olanları as!


                                                           NOT

         Q   Bir sözcüğün olumsuzu, o sözcüğün zıt anlamlısı değildir.

            » acı   tatlı (zıddı)   acı değil (olumsuzu)         » gitmek   gelmek (zıddı)   gitmemek (olumsuzu)
         Q   Sözcüklerin anlamını belirleyen asıl unsur kullanıldığı cümledir. Dolayısıyla bir kelimenin asıl anlamı cümle içinde açığa çıkar.
            Sözcüklerin zıt anlamı bulunurken cümle içindeki anlamına dikkat edilmelidir.


          14    Markaj Yayınları / 8. Sınıf Türkçe
                                          MARKAJ YAYINLARI
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19