Page 75 - 8. SINIF VIP TÜRKÇE SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI

CÜMLENİN ÖGELERİ 75

10, 11, 12 ve 13. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
(I) İstanbul, uzun ve karmaşık tarihi boyunca, bazı dönemlerde farklı medeniyetlerin merkezi
oldu. (II) Bazı dönemlerde ise birçok farklı medeniyetin yörüngesine girdi. (III) Böylece, o mede-
niyetlerin birbirine hiç benzemeyen şehircilik anlayışları İstanbul’un oluşumunda etkili oldu. (IV)
Bunların izleri şimdi de kentin dokusunda görülebilmektedir. Bu tarihin uzunluğu ve bu uzun tarih
boyunca İstanbul’un önemli bir merkez olarak varlığını sürdürmesi şehrin coğrafi konumuyla ya-
kından ilgilidir.
Boğaziçi iki denizi birbirine bağlayan bir su yoludur ve su yolunun iki kıyısında iki kıta karşı kar-
şıya gelir. Böyle bir kavşak noktasının ticari, askerî ve ekonomik bakımdan nasıl bir stratejik önemi
olacağı açıktır. Ancak, bu açıdan bakıldığında, Çanakkale’nin de benzer özellikleri olduğu görülür.
EDİTÖR YAYINLARI
Öyleyse niçin o boğazın kıyısında İstanbul gibi önemli bir şehir kurulmadı? Bu sorunun cevabı,
Haliç’tir. Haliç her mevsimde ve her türlü rüzgârda güvenli bir limandır ve koca Doğu Akdeniz böl-
gesinde güvenirlik açısından onunla boy ölçüşecek yalnız Selanik ve İzmir limanları vardır. Onların
da İstanbul’daki kavşak özelliği yoktur. Doğa ve coğrafya İstanbul’un önemli bir şehir olmasına
önceden karar vermiştir.

10 Bu metindeki numaralanmış cümlelerden 12 Metindeki altı çizili ifade içinde bulundu-
hangisinin öge dizilişi “özne - zarf tamlayı- ğu cümlenin hangi ögesidir?
cısı - yer tamlayıcısı - yüklem” şeklindedir?
A) Yer tamlayıcısı
A) I B) II C) III D) IV B) Zarf tamlayıcısı

C) Nesne
D) Özne

11 Aşağıdaki cümlelerden hangisi metinde
geçen “Böyle bir kavşak noktasının ticari,
askerî ve ekonomik bakımdan nasıl bir stra- 13 Metnin son cümlesinin öge dizilişi aşa-
tejik önemi olacağı açıktır.” cümlesiyle öge ğıdakilerden hangisinde doğru verilmiş-
ve öge dizilişi yönüyle özdeştir? tir?
A) Bu coğrafyada bulunabilecek en değerli A) Özne / Yer tamlayıcısı / Belirtili nesne /
madeni arama çalışmaları başladı. Yüklem

B) Son zamanlarda tanıştığım en iyi edebi- B) Zarf tamlayıcısı / Özne / Zarf tamlayı-
yatçı olduğu şiirlerinden belli. cısı / Yüklem
C) Onun için yapabileceklerimizin hiçbir sı- C) Özne / Yer tamlayıcısı / Zarf tamlayıcı-
nırı olmadığını düşünüyor. sı / Yüklem
D) Umduğumdan çok daha kısa süren bu D) Zarf tamlayıcısı / Özne / Yer tamlayıcı-
filmin konusu oldukça ilginçti. sı / Yüklem