Page 67 - 8. SINIF VIP TÜRKÇE SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI

CÜMLENİN ÖGELERİ 5.
BÖLÜM

Çözümler için 4 Bir cümlede işi yapan belli değilse öznenin
karekodu okutunuz
TEST 1 yaptığı işten etkilenen öge sözde özne olur.
Örneğin, “Pencereler silindi.” cümlesinde
Temel Ögeler pencereleri silenin kim olduğu belli değil-
dir. Dolayısıyla silme işleminden etkilenen
1 Cümlede özne tarafından gerçekleştirilen “pencereler” sözcüğü sözde özne olur.
eylemi, oluşu, hareketi veya bir olguyu ya Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümleler-
da yargıyı bildiren sözcük veya sözcük gru- den hangisinde özne diğerlerinden fark-
buna yüklem denir. Örneğin “Annem meyve lıdır?
EDİTÖR YAYINLARI
salatası yaptı.” cümlesinde “yaptı” sözcüğü
yüklemdir. A) Boğaz, önceleri hava gazı ile aydınlatıldı.
B) Bu sahada gece de futbol maçı yapıldı.
Bu açıklamaya göre aşağıdaki cümleler-
den hangisinde yüklem olan sözcüğün C) Güneş tutulması Türkiye’den de izlendi.
altı çizilmiştir? D) Başka bir alemden seslenir gibi konuştu.
A) Beynimiz yaklaşık 10-12 milyar arası si-
nir hücresi içerir.
B) Fikir, sanat, ilim bir milletin şah damarıdır.
C) Edebiyat alanında eser veren veya ya-
yın yapan herkes okuyucu azlığından
şikâyet eder.
D) Gökkuşağının, güneş ışınlarının çok kü- Çıkmış Soru
çük yağmur damlalarına çarparak kırıl- 5 Özne; yüklemin bildirdiği işi yapan, yükle-
masıyla oluştuğu bilinmektedir. min bildirdiği durumu üzerine alan ögedir.
Nesne ise cümlede öznenin yaptığı ey-
2 Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kişi lemden etkilenen ögedir. “Selim çantasını
adılı özne göreviyle kullanılmıştır? masaya bıraktı.” cümlesinde bırakma işini
yapan “Selim”dir ve cümlenin öznesidir.
A) Kimse benim ayranım ekşidir, demez. Selim’in bırakma işinden etkilenen ise
B) Bu işteki en büyük payı o almış. “çanta”dır ve cümlenin nesnesidir.
C) Dostluğumuzu herkes takdir ediyordu. Bu açıklamaya göre aşağıdakilerin han-
D) Bu, en beğendiğim yazarlardan biriydi. gisinde altı çizili öge cümlenin öznesi-
dir?

3 Aşağıdakilerden hangisi özne ve yük- A) Pencerenin önündeki ağacın çiçekli dal-
lemden oluşmuştur? ları rengârenk bir kelebeği ağırlıyordu.
B) Sağlı sollu ırmaklar kasabadaki doğuya
A) Söze, dinleyenleri selamlayarak başladı.
meyilli sokakları canlandırmıştı.
B) Kararımdan pişman olmayacağımı söy-
lemiştim. C) İlkbahar rüzgârıyla neşelenen martılar
sessizliğe bürünen sokağı çınlatıyordu.
C) Bunu yapmanın ne gereği var, demişti.
D) Derme çatma kır bahçesini genç bir dut
D) Başkaları için zor olanı yapmak, bir gö- ağacının gölgesi koruyordu.
nül işidir.

67