Page 178 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 178
ÇÖZÜMLÜ SORULAR 178
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Aşağıdaki cümlelerden hangisinin yükleminde 4. “Gülmek mi lazım ağlamak mı?
isim-fiil kullanılmıştır? Ama gülüp ağlamak şart mı?
A) Yeni bir hayata başlayacaksın artık. Ben artık akıllandım
Sen tepemden baktıkça bana;
B) Hatırladıkça gözyaşlarımı tutamıyorum.
Ben hayat vermeyeceğim sana!”
C) Konuşurken bir yandan da telefonuyla uğraşıyor.
D) Ayıbın büyüğü, aynısı sende varken başkasını Yukarıdaki şiirde fiilimsi türünde kaç tane sözcük
ayıplamaktır. vardır?
A) 7 B) 6 C) 5 D) 3
Çözüm: A seçeneğindeki “başlayacaksın”, B seçeneğin-
deki “tutamıyorum” ve C seçeneğindeki “uğraşıyor” yük- Çözüm: Fiilden türetilen, olumsuzu yapılabilen ve ad,
EDİTÖR YAYINLARI
lemleri çekimli fiillerdir. Bu yüklemlerde isim-fiil eki yoktur. sıfat, zarf görevinde kullanılan sözcüklere fiilimsi denir.
D seçeneğindeki “ayıplamaktır” yüklemi ek fiille yüklem Şiirde de bu özelliklerde 5 tane sözcük vardır. “Gülmek,
hâline getirilmiş isim soylu bir sözcüktür ve “-mak” isim-fi- ağlamak, ağlamak” ad görevinde, “gülüp, baktıkça” söz-
il ekini almıştır. (ayıp - la - mak - tır ) cükleri de zarf görevinde kullanılan fiilimsilerdir.
isim isimden isim-fiil ek
kökü fiil Y. E. eki fiil
5. Aşağıdakilerin hangisinde isim-fiil yoktur?
2. Fiilimsiler birçok ek alabilir. Bu ekler fiilimsilerin diğer
sözcüklerle bağ kurmasını sağlar. A) Bu sıcakta çalışmak herkesin yapabileceği bir iş
değildir.
Bu bilgiden hareketle aşağıdakilerin hangisinde B) Halk Atatürk’ün Ankara’ya gelişini coşkuyla kar-
fiilimsinin iyelik eki aldığı söylenebilir?
şıladı.
A) Senin şiirlerinin insana huzur veren bir ahengi var. C) Kısa sürede borçlarını ödemek istiyordu.
B) Eli kırılası hırsız tüm değerli eşyalarımı çalmış. D) Bahar geldi ama ağaçlar henüz çiçek açmadı.
C) Bu insanlara yaptığı iyilikler saymakla bitmez.
D) Fıkralara gülmekten gözlerimiz yaşarmıştı.
Çözüm: A'da “çalışmak”, B'de “gelişini”, C'de “ödemek”
sözcükleri isim-fiil eki almıştır. D’de isim-fiil eki alan söz-
Çözüm: İyelik ekleri, bir varlığın kime ya da neye ait oldu- cük yoktur. Bu seçenekteki “açmadı” sözcüğü geçmiş za-
ğunu bildiren eklerdir. Buna göre C seçeneğindeki “yaptı- manın olumsuzuyla çekimlenmiş çekimli bir fiildir.
ğı” fiilimsisinde iyelik eki kullanılmıştır.
→ (onun) yap - tığ - ı
isim kökü fiilimsi eki iyelik eki
A'da “veren”, B'de “kırılası”, C'de “saymakla” ve D'de “gül- 6. I� Anlamak bir bakıma alışmak demektir.
mekten” sözcükleri fiilimsidir ancak iyelik eki almamıştır. II� Onu görebilmek için evine gitmeye karar verdi.
III� Başarının anahtarı yılmamak ve umudunu yitirme-
mektir.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde isim-fiil eki alan IV� Ben, zevk için bir karınca bile öldürmek istemem.
bir sözcük kullanılmamıştır?
Yukarıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla
A) Eğlenmeye pek zamanım yok.
isim-fiil yoktur?
B) Sizinle çalışmaya yanaşmıyor.
A) I B) II C) III D) IV
C) Bu adam acıma nedir bilmez.
D) İnsan, olduğu gibi görünmeli.
Çözüm: Cümlelerde kullanılan isim-fiiller:
I → anlamak, alışmak, demektir
Çözüm: A'da “eğlenmeye”, B'de “çalışmaya”, C'de “acıma”
sözcükleri isim-fiil eki almıştır. D seçeneğinde isim-fiil eki II → görebilmek, gitmeye
alan sözcük yoktur. Bu seçenekteki “görünmeli” sözcüğü III → yılmamak, yitirmemektir
gereklilik kipi (-meli) ile çekimlenmiş çekimli bir fiildir. IV → öldürmek (Sadece bir tane isim-fiil vardır.)
