Page 185 - 8. Sınıf TC İnkılap Tarihi Soru Bankası

7. Ünite: Atatürk’ün Ölümü ve Sonrası
BECERI TEMELLI TEST 7 İkinci Dünya Savaşı - Türkiye’de Çok Partili Hayata Geçiş

1 İkinci Dünya Savaşı sonrası yaşanan gelişmelere bağlı 3 “Millî egemenlik esasına göre idare edilen medeni
olarak Türkiye’nin jeopolitik önemi daha da arttı. Savaş devletlerde kabul edilen ve geçerli olan esas; milletin
sonrası Çin, Japonya ve Hindistan bulundukları coğraf- genel isteklerini en çok temsil eden ve bu isteklerin
yada birer güç hâline gelirken Asya ve Afrika’da pek çok bağlı olduğu menfaat ve gerekleri, en yüksek kudretle
devlet bağımsızlığını ilan etti. Dünyada güç dengele- ve yetki ile yapabilecek siyasi grubun, devlet işlerinin
rinde büyük değişimler yaşandı. Artık Avrupa, dünyanın idaresini üzerine alması ve bu sorumluluğu en yüksek
tek güç merkezi değildi. Savaştan galip çıkan fakat farklı liderinin omuzuna bırakması prensibinden ibarettir.
yönetim anlayışlarına sahip Amerika Birleşik Devletleri ve Kural ve yöntem olarak milletin çoğunluğunu temsil
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, dünyanın rekabet eden ve özel amacı belli olan parti, hükûmeti kurma
hâlindeki yeni güç merkezleri oldu. ABD ve SSCB, dünya sorumluluğunu üzerine alır ve kendi amaç ve ilkelerini
ülkelerini kendi etkileri altına alarak iki kutuplu bir dünya memlekette uygular...”
oluşturmaya başladılar. Bu devletler siyasi ve ekonomik
anlayışlarını diğer devletlere yaymaya çalıştılar. Atatürk yukarıdaki sözüyle çok partili hayatın hangi
Buna göre II.Dünya Savaşı’nın sonuçları ile ilgili aşa- önemine vurgu yapmıştır?
ğıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Halkın çoğunluğunun desteğini alan partinin ülkeyi
A) Devletler arasında gruplaşmanın sona erdiği yönetme hakkına sahip almasına
B) Milletler Cemiyetinin kurulduğu B) Fikir ayrılıklarının iç çatışmalara yol açabileceğine
C) Önemli siyasi ve sosyal gelişmelere neden olduğu C) İktidar partisinin fikirlerinin en doğru ideoloji olduğu-
na
D) Dünyada yayılma ve sömürge siyasetinin sona erdiği
D) İktidara gelen partinin devleti istediği şekilde yöne-
tebileceğine

4 Türkiye, 1939-1945 yılları arasında yaşanan İkinci Dünya
Savaşı’na fiilen katılmamış ancak savaş koşulları nede-
niyle savunma harcamalarındaki artış, bazı temel ihtiyaç
2 Mustafa Kemal Atatürk’ün yıllar öncesinden yaşanaca- mallarının yokluğu ve hayat pahalılığı, özellikle dar gelirli
ğını işaret ettiği İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye; stratejik vatandaşları olumsuz etkilemişti. Sıkıntıları hafifletmek
bir coğrafi konuma sahip olması sebebiyle hem Müttefik için alınan tedbirler de vatandaşı rahatlatmayınca tek
Devletlerin hem de Mihver Devletlerinin kendi yanlarında parti yönetimine yönelik hoşnutsuzluk artmaya başla-
savaşa sokmak istedikleri bir ülke olmuştur. Türkiye her- mıştı. Cumhurbaşkanı İsmet İnönü de savaşın zorunlu
hangi bir zarara uğramamak, toprak bütünlüğünü ve kıldığı şartlar ortadan kalktıkça ülkenin siyasal ve kültü-
bağımsızlığını koruyabilmek amacıyla savaşa katılmadan rel hayatında demokratik ilkelerin gittikçe daha fazla yer
denge siyaseti izleme yolunu seçmiştir.
tutacağını söyleyerek çok partili sisteme geçişin destek-
Yukarıda verilen bilgide geçen “denge siyaseti” kav- leyicisi olacağını vurguluyordu. Bu şartlar altında Türkiye
ramıyla Türkiye’nin nasıl bir yol izleyeceği anlaşıl- 1945 yılında çok partili hayat geçmiş oldu.
maktadır?
Verilen metinde Türkiye’nin çok partili hayata geçi-
A) Güçlü olan tarafta savaşa katılacaktır. şini hızlandıran olumsuz gelişmelerin hangi alanda
B) Savaşın taraflarını barıştıracaktır. yaşandığından söz edilmiştir?
C) Savaşı kendi çıkarlarına göre kullanacaktır. A) Sosyal B) Ekonomik
D) Her iki tarafla da iyi ilişkiler kuracaktır. C) Eğitim D) Diplomatik

184 8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük