Page 128 - 8. Sınıf TC İnkılap Tarihi Soru Bankası

4. Ünite: Atatürkçülük ve Çağdaşlaşan Türkiye
Toplumsal Alanda Meydana Gelen Gelişmeler BECERI TEMELLI TEST 11

5 Tarikat mensuplarının dini ve sosyal faaliyetlerini ger- 7 Şapka inkılabı ile ilgili dönemin Kültür Bakanı Saffet Arı-
çekleştirdikleri yerlerin büyüklerine tekke, küçüklerine kan’ın bir anısı verilmiştir. “Atatürk’ün epeyce zamandan
ise zaviye denilmiştir. Tekke ve zaviyelerin amaçlarından beri zihninin şapka meselesiyle meşgul olduğunu bili-
uzaklaşması, batıl inançların önüne geçmek, dinin istis- yordum. Birkaç arkadaşını Beyoğlu’nda şapka giydirerek
mar edilmesini önlemek, toplumsal statüde eşitliği sağ- gezdirmiş, yapacağı akışları inceletmişti. Sözlerine şöyle
lamak gibi sebepler tekke, zaviye ve türbelerin kapatıl- devam etti: Niçin Kastamonu’yu seçtiğimi bilemezsin.
masının gerekçeleri arasında yer almaktadır. Daha sonra Dur, anlatayım. Bütün vilayetler beni tanırlar. Yeni üni-
çıkarılan bir kanunla; şeyhlik, dervişlik, dedelik, seyitlik, forma ile yahut fesli, kalpaklı, sivil elbise ile görmüşlerdir.
çelebilik ve türbedarlık gibi toplumsal ayrıcalık ifade eden Yalnız Kastamonu’ya gidemedim. İlk önce nasıl görür-
unvanlar da kaldırıldı. Osman Gazi, Kanuni, Mevlana, lerse öyle alışırlar, yadırgamazlar. Üstelik bu vilayet hal-
Hacı Bektaşi Veli gibi din büyüklerinin ve devlet adamla- kının hemen hepsi asker ocağından geçmişlerdir. İtaatli-
rının türbeleri hariç diğer türbeler kapatılmıştır. dirler, cana yakındılar. Adları körü körüne bağlı çıksa da
Buna göre; anlayışlıdırlar. Bunun için Diyanet İşleri Reisi Rıfat Efendi
üzerinde yapacağı tesiri düşünüyor, onun kırılmasını
I. Din büyüklerine ve devlet adamlarına saygı gösteril- istemiyordu. Ankara’da kendisini karşılayanları, şapka-
miştir. sını çıkararak selamlarken gözü hep Rıfat Efendi’de idi.
II. Tekke ve zaviyelerin gerçek amaçları dışına çıkmaları Büyük bir anlayış gösterdi. O da sarıklı fesini çıkararak
kapatılmalarına neden olmuştur. Gazi’yi çok sevindirmişti. Hoca’yı otomobiline aldı. Kendi
III. Toplumsal alanda ayrıcalık bildiren bazı unvanlar kal- başında şapka vardı. Rıfat Efendi’nin başı açıktı. Böylece
dırılarak toplumsal eşitlik sağlamıştır. şehre girdiler.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? Verilen parçaya yönelik en uygun soru aşağıdakiler-
den hangisi olabilir?
A) I ve II B) Yalnız III A) Mustafa Kemal’in şapka giymek için Kastamonu’yu
C) II ve III D) I, II ve III
seçmesinin nedenleri nelerdir?
B) Diyanet İşleri Reisi Rıfat Efendi’nin şapka konusun-
daki görüşleri nelerdir?
C) Kastamonu halkının şapka konusundaki düşünceleri
6 Osmanlı Dönemi’nde kullanılan takvim ve saat sistemleri nelerdir?
ile rakamlar ve ölçü birimleri Batı ülkelerinde kullanılan- D) Kültür Bakanı Saffet Arıkan’ın Atatürk hakkındaki dü-
lardan farklıydı. Bu nedenle Cumhuriyetin ilk yıllarında şünceleri nelerdir?
uluslararası takvim, saat, rakam ve ölçü birimleri kabul
edildi.

Buna göre takvim, saat ve ölçülerde değişim Ata-
türk’ün aşağıdaki sözlerinden hangisiyle ilişkilendi- 8 Cumhuriyet kurulana kadar insanların soyadı yoktu.
rilebilir? İnsanlar aile unvanlarına, baba adlarına, mesleklerine,
A) Eski ihtiyaçlara göre yapılmış şeyleri, ihtiyaç ilerle- doğdukları şehirlere veya fiziksel özelliklerine göre tanı-
dikçe yenilemek lazımdır. Bu eksik vasıtalarla arzu nıyordu. Bu nedenle yeni Türk devletinde Soyadı Kanunu
olunan şeyleri elde etmeye imkân yoktur. Hukuk uz- kabul edildi.
manları, hemen bu yolda çalışmaya başlamalıdırlar. Bu kanunun kabul edilmesinde;
B) Halkın saflığından istifade ederek milletin maneviya- I. modern bir toplum oluşturma,
tına musallat olan kimseler ve onların takipçileri ve
müritleri, elbette ki birtakım cahillerden ibarettir. II. sosyal yaşamda eşitliği sağlama,
C) Sosyal ve ekonomik hayatımız medeni milletlerin III. resmi işlerde karışıklığı giderme,
eriştiği derecelere göre düzenlenmelidir. IV. inanç özgürlüğünü yerleştirme
D) Medeniyetin kudret ve yüksekliği karşısında, Orta amaçlarından hangilerinin etkili olduğu söylenebilir?
Çağ’a ait zihniyetlerle, ilkel hurafelerle yürümeye ça-
lışan milletler mahvolmaya veya hiç olmazsa esir ve A) I ve IV B) I, II ve III
aşağı olmaya mahkumdurlar. C) II, III ve IV D) I, II, III ve IV

8. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük 127