Page 34 - 7. SINIF TÜRKÇE DUBLEKS KAZANIM ODAKLI SORU BANKASI

4. Bölüm
KAZANIM TESTİ 2 Fiilde Yapı

9. Bu sene sonunda arkadaşlarla hep beraber uzunca bir 12. Ek fiil cümleye; gerçekleşmemiş niyet, terk edilmiş alış-
tatile çıkacaktık. kanlık, şart, küçümseme, gereklilik, kesinlik, başkasın-
Yukarıdaki cümlede ek fiilin cümleye kattığı anlam dan duyma, olasılık anlamları katar. Örneğin “Akşam
aşağıdakilerin hangisinde vardır? onunla konuşacaktık.” cümlesinde “konuşacaktık” fiili
cümleye “gerçekleşmemiş niyet” anlamı katmıştır.
A) Her sabah erkenden kalkacaktı.
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bu açıklamaya
B) Kardeşine iki gün boyunca tek başına bakacakmış. örnek oluşturacak bir kullanım vardır?
C) Gördüğüm kadarıyla uzaklardan bir tren geliyor ol-
malıydı. A) Sınava daha fazla hazırlanmalıyım.
B) Birlikte geziye gidecektik.
D) Çok önceden burada küçük bir kulübe yapmıştık.
C) Bu iş artık çok fazla uzadı.

D) Sessiz sedasız geldi yanıma.

10. Ek eylem basit çekimli fiillere getirilerek onları birleşik
çekimli hâle getirir. Bir fiilde iki tane kip eki varsa orada
mutlaka ek eylem bulunur. Örneğin “Anlatılanları dik-
katle dinliyor.” cümlesinde “dinliyor” fiili, şimdiki zamanla
çekimlenmiştir. Bu yüzden basit zamanlı bir fiildir. “Anla-
tılanları dikkatle dinliyordu.” cümlesindeki “dinliyordu”
fiili ise ek fiil (−idi) almış ve birleşik zamanlı fiil hâline
gelmiştir. 13. (I) “Bu sefer atını Balıkesir tarafına sürüyordu. (II) Soğuk-

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde birleşik zamanlı fiil tulumba’yı geçtikten sonra zeytinliklerin arasındaki
kullanılmamıştır? şosede büsbütün hızlandı. (III) Biraz evvelki dondurucu
rüzgâr hep devam ediyordu. Kendisini yine şaşırtacak
A) Bir müddet sonra her gün karşılaştığım çocuk, büyük kadar kısa bir zamanda Havran’a geldi ve şehre girme-
antreden çıkıp kaybolurdu. den, mezarlığın kenarından dolaşarak çayın öbür yaka-
B) Şimdiki aklım olsaydı bu dükkânın yerine bir kahve sına geçti. (IV) Hiçbir şey düşünmeden sadece kaçmak,
açardım. hayatının en korkunç devirlerini geçirdiği bu yerlerden
C) Büyük bir heyecan, bir haz içinde şu an elimde olan mümkün olduğu kadar çabuk uzaklaşmak istiyordu.
satırları yazıyordu. Yukarıdaki parçada numaralandırılan cümlelerle
D) Amasya’da iken karşılaştığımız vaziyet yalnız Şeyh ilgili;
Recep Vakası ile kalmadı.
a - I. cümlenin yargı bildiren ifadesi “sürmek” fiili, ek fiil
alarak şimdiki zaman ekiyle birleşip birleşik zamanlı
fiil olmuştur.
b - II. cümlenin yargı bildiren ifadesi “hızlandı” fiili, isim
köküne gelen yapım eki ile türemiş bir fiil olmuştur.
c - III. cümlenin yargı bildiren ifadesi “devam ediyordu”
11. Hangisinde yargı bildiren ifade, ek eylemin geniş
zamanının birinci tekil kişisiyle çekimlenmiştir? fiili, kurallı birleşik fiillerden sürerlik fiiline örnektir.
d - IV. cümlenin yargı bildiren ifadesi “istiyordu”, gelecek
A) Gelecek sene tatile gideceğim yeri seçmekte özgü-
rüm. zaman ekinin yerine şimdiki zaman eki kullanılarak
anlam kayması oluşturmuş bir fiildir.
B) Şu patatesleri hemen soyup tavaya atacağım.
yargılarından hangileri söylenemez?
C) Eve girince enfes bir yemek kokusu karşıladı beni.
D) Bugün, çektiğim sıkıntıların karşılığını almanın mutlu- A) a ve b B) a ve c
luğunu yaşıyorum. C) b ve d D) c ve d

34 Markaj Yayınları / 7. Sınıf Türkçe
MARKAJ YAYINLARI