Page 137 - 7. SINIF DUBLEKS TÜRKÇE DEFTERİM
P. 137

11. Bölüm: Noktalama İşaretleri                                              ÖZETİN ÖZETİ


                           Soru İşareti (?)                                    Noktalı Virgül (;)

           Q Soru eki ya da sözcüğü içeren soru anlamlı ifadelerden   Q Cümlede  virgüllerle  ayrılmış  tür  veya  takımları  ayırmak
             sonra konur.                                          için konur.
           » Son kararını verdin mi? (mi    soru eki)           » Ali, Ege, Eda 7; Ece, Can, Su 6 yaşındadır.
           » Nereye gidiyorsunuz böyle? (nereye    soru sözcüğü)  » Dün elma, muz; soğan, dereotu aldık.

           Q Soru eki veya sözcüğü içermese bile soru anlamı taşıyan   Q Ögeleri arasında virgül bulunan cümlelerin arasına konur.
             ifadelerden sonra konur.                           » Kuş, kedi, köpek besledi; balık da istiyor.
           » Yaşınız?               » Bitirdiniz galiba?
                                                                Q Ögeleri arasında virgül bulunan cümlelerde özneyi belirt-
           Q Bilinmeyen,  kesin  olmayan  durumlarda  parantez  içinde   mek için konur.
             kullanılır.
                                                                » Bu okul; birçok yazar, siyasetçi, şair yetiştirmişti.
           » Yunus Emre (1238? - 1328) tasavvuf ve halk şaiiridir.  Özne


                            İki Nokta (:)                                       Ünlem İşareti (!)

           Q Kendisiyle ilgili örnek verilecek cümlelerden sonra konur.  Q Korku, acıma, sevinç, şaşırma veya kıvanç bildiren duygu-
           » Edebiyatımıza  damga  vuran  birkaç  şair  sıralayalım:  M.   ları anlatan cümlelerin ya da sözcüklerin sonuna konur.
             Akif Ersoy, N. Fazıl Kısakürek, C. Sıtkı Tarancı...  » Eyvah, sınav başvurusu yapmayı unuttum!
           » Edebi türler şunlardır: roman, hikâye, masal, şiir, fabl...  » Yaşasın! Benim de artık bir bisikletim var.

           Q Kendisiyle ilgili açıklama verilecek cümlelerin sonuna konur.  Q Seslenme,  uyarı  ve  hitap  bildiren  sözcüklerden  sonra
                                                                   konur.
           » İlerlemenin ve bilimin iki düşmanı vardır: cahillik ve tem-
             bellik.                                            » Ordular! İlk hedefiniz Akdeniz’dir, ileri!
           » Ona göre bir yazarı diğer yazarlardan üstün kılan özellik-  5 Ünlem  işareti  seslenme,  uyarı  ya  da  hitap  bildiren
             ler şunlardır: çalışkanlık, çok okuma ve çok yazma.    sözcüklerden  hemen  sonra  konulabileceği  gibi  cümlenin
                                                                    sonuna da konabilir.
           Q Karşılıklı konuşmalarda konuşan kişiyi belirten sözcükler-
             den sonra kullanılır.                              Q Alay,  küçümseme  anlamı  kazandırılmak  istenen  sözden
           » Sunucu: Bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz?           hemen sonra yay ayraç içinde kullanılır.
                 Rektör: Üniversitemizi dünya çapında tanınan bir bilim   » Her fırsatta cömert (!) olduğundan bahsediyor.
              yuvası hâline getirmeyi hedefliyoruz.             » Notlarından ne kadar çok çalıştığın (!) belli oluyor.



                                                       Üç Nokta (...)

           Q Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.  Q Alıntılarda;  başta,  ortada  ve  sonda  alınmayan  kelime  ve
           » Sonra bir anda öylece karşımda...                    bölümlerin yerine kullanılır.
           » Bir yanda sen, bir yanda o...                     » ... Bence insanın adı onunla en az ilgili olan yanıdır. Doğar
                                                                  doğmaz o bilmeden başkaları veriyor...
           Q Kaba sayıldığından ya da başka bir sebepten dolayı açıkça
             yazılmak istenmeyen bölümlerin yerine konur.      Q Karşılıklı  konuşmalarda  yeterli  olmayan,  eksik  bırakılan
                                                                  cevaplarda kullanılır.
           » Gözde Hanım, ... Ajansında işe başlayacak.
                                                               »  — Neden uyumuyorsun?
           Q Seslenme ve ünlemlerde anlatımı pekiştirmek için kullanılır.        — Öylesine...
           » Hey... Ömer... Ömer, dinle bizi!                     5 Üç nokta yerine iki veya daha çok nokta kullanılmaz.


                                                                               Markaj Yayınları / 7. Sınıf Türkçe
                                         MARKAJ YAYINLARI                                                     137
   132   133   134   135   136   137   138   139   140   141   142