Page 62 - 7. Sınıf Türkçe Defterim

5. Bölüm: Cümlede Anlam ÖZETİN ÖZETİ

CÜMLEYİ KARŞILAYAN KAVRAMLAR

Karşılaştırma

Q Birden fazla durumu, nesneyi, kişiyi veya olayı benzer ve farklı yönleri bakımından kıyaslamaya karşı-
laştırma denir.
» Ülkemizde sıcaklık ortalamasının en düşük olduğu bölge Doğu Anadolu Bölgesi’dir. (Doğu Anadolu Böl- Karşılaştırma
gesi, sıcaklık ortalamasının düşüklüğü bakımından ülkemizdeki diğer bölgelerle karşılaştırılmıştır.)
cümlelerinde
» Sınavı kazanmana en az senin kadar sevindim. (İki kişi sınavı kazanma eylemine karşı duydukları sevinç genellikle
bakımından karşılaştırılmıştır.) “gibi, kadar,
Q Karşılaştırma cümlelerinin benzerlik mi yoksa farklılık mı belirttiği iyice tespit edilmelidir. daha, en, fazla,
göre, ise, aynı,
Benzerlik Yönünden Karşılaştırma Farklılık Yönünden Karşılaştırma -den...” gibi
» Okan da kardeşi gibi çok iyi futbol oynu- » Diğer kardeşlerinin aksine Sonay, sanata çok sözcük ve eklere

yor. meraklıydı. yer verilir.
» Ayşe de babasının izinden giderek mimar » Ülkemiz yer üstü ve yer altı kaynaklarının zengin-
oldu. liği bakımından diğer ülkelerden ayrılır.

Örneklendirme Benzetme

Q Bahsedilen düşüncenin en iyi şekilde anlatılması, anlam- Q Bir varlığın, durumun ya da nesnenin başka bir varlığa,
landırılması ve somutlaştırılabilmesi için cümlede düşün- duruma ya da nesneye benzetilmesine benzetme denir.
ceye uygun örneklerin verilmesine örneklendirme denir. » Aslan gibi cesur asker en önde yürüyordu. (Asker cesa-
» Gelenek ve göreneklerimizde kahve ile ilgili güzel örnek- retinden dolayı aslana benzetilmiştir.)
ler vardır, misafirin aç olup olamadığını anlamak için
kahvenin yanında su getirmek gibi . Q Benzetme cümlelerinde iki unsur arasında benzetme
ilgisi genellikle “gibi” edatıyla kurulur. Bu ifadenin kulla-
örneklendirme yapılan bölüm
nılmadığı benzetme cümleleri de vardır.
Q Örneklendirme cümlelerinde genellikle “mesela, örneğin” » Küçük kızın inci gibi beyaz dişleri vardı. (Kızın dişleri,
gibi ifadeler kullanılır. renk ve şekil bakımından inciye benzetilmiştir.)
» Yapım eki eklendiği sözcüğün anlamını değiştirir, örneğin » Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda! (Vatan
“yazı” sözcüğünde “yaz-” fiiline gelen “-ı” eki yapım ekidir cennete benzetilmiştir.)
ve sözcüğün anlamını değiştirmiştir.
» Ela gözlerin, bademi hatırlatır insana. (Gözler, bademe
» Oğlumun pille çalışan birçok oyuncağı var mesela araba, benzetilmiş.)
uçak, ayıcık, saat bunlardan bazıları.

Abartma

Q Herhangi bir durumu, olayı ya da nesneyi olduğundan daha büyük ya da küçük göstermeye, abartarak Amaç, anlatıl-
ifade etmeye abartma denir. mak istenenin

» Dünya sele gitti gözüm yaşından. » Dünyalar kadar işi tek başıma yaptım. anlatıcının
abartılan bölüm abartılan bölüm nazarındaki
boyutunu
» Bir of çeksem karşıki dağlar yıkılır . » Elbisesini bulamayınca kıyameti kopardı . karşıya
abartılan bölüm abartılan bölüm aktarmaktır.

7. Sınıf Türkçe 61