Page 188 - 7. Sınıf Türkçe Defterim
P. 188

14. Bölüm: Sözel Mantık ve Muhakeme                                          ÖZETİN ÖZETİ


                          Tablo Oluşturma                                      Sıralama Yapma
           Q    Tablo oluştururken önce kesin bilgiler tabloya yerleşti-  Q   Metinde ve öncüllerde verilen bilgileri farklı değişkenlere
              rilmeli, ihtimalli durumlar da yay ayraç içine alınarak ya   göre  sıralamayı  gerektiren  sorulara  sıralama  soruları
              da yanına koyulacak bir sembolle belirtilmelidir.     denir.
               » Onur,  Banu,  Eda,  Yavuz,  Anıl  ve  Elif  hafta  sonları     » Ahmet,  Bora,  Cemal  ve  Dinçer  adlı  dört  koşucu  ara-
              kursa gitmektedir. Tiyatro, bale, piyano ve heykel kurs-  sında yapılan bir yarışta;
              larından yalnızca birine giden bu kişilerle ilgili bilinenler     » Ahmet birinci gelmemiştir.
              şunlardır:
                                                                      » Bora sonuncu gelmemiştir.
                 » Eda, abisiyle birlikte heykel kursuna gitmektedir.
                                                                      » Cemal yarışı Dinçer’den daha sonra tamamlamıştır ve
                 » Piyano  ve  tiyatro  kurslarına  yalnızca  erkekler  git-  ikisinin arasında bir kişi vardır.
                mektedir.
                                                                 Çözüm: Bu tür sorularda sıralama yöntemi kullanılmakta-
                 » Yavuz’un gittiği kurs heykel ya da piyano kursu değil-  dır. Bu yönteme göre soruyu aşamalı bir şekilde çözelim:
                dir.
                                                                 1. Aşama: Ahmet birinci gelmemiştir.
           Çözüm: Verilen ipuçlarına göre kursların adının yazıldığı bir
           tablo oluşturalım ve kişileri kurs adlarının altına yerleşti-     1.     2.      3.      4.
           relim.                                                          Ahmet
                    Tiyatro   Bale    Piyano     Heykel          Bu sıralamaya göre Ahmet 2., 3. veya 4. olmuş olabilir.

             1. Kişi                              Eda            2. Aşama: Bora sonuncu gelmemiştir.

                                              (Yavuz/Anıl/                   1.     2.      3.      4.
            2. Kişi
                                                 Onur)                                            Bora

           1.  öncüle  göre  heykel  kursuna  giden  kişilerden  biri  Eda,   Buna göre Bora 1., 2. veya 3. olmuş olabilir.
           diğeri abisidir. Yani bu kursa giden ikinci kişi Yavuz, Anıl ya   3. Aşama: Cemal yarışı Dinçer’den daha sonra tamamlamış-
           da Onur olabilir fakat Banu ya da Elif olamaz.        tır ve ikisinin arasında bir kişi vardır.

                    Tiyatro   Bale    Piyano     Heykel                      1.     2.      3.      4.
                                                                           Dinçer         Cemal
             1. Kişi          Banu                Eda
                                                                                  Dinçer          Cemal
                                              (Yavuz/Anıl/
            2. Kişi   ✗       Elif      ✗
                                                 Onur)           Buna göre Dinçer yarışmayı 1. veya 2. sırada, Cemal ise 3.
                                                                 veya 4. sırada tamamlamış olabilir.
           2. öncüle göre Banu ve Elif, tiyatro ve piyano kurslarına   4. Aşama: Bu aşamada tüm bilgiler değerlendirilirse iki ayrı
           da  gidemez.  Dolayısıyla  bu  kişilerin  gidebileceği  tek  kurs   sıralama ortaya çıkar.
           bale  kursudur.  Bale  ve  heykel  kurslarına  iki  kişinin  gittiği
           anlaşıldığından tiyatro ve piyanoya birer kişi gitmelidir.        1.     2.      3.      4.
                                                                           Dinçer  Bora   Cemal   Ahmet
                   Tiyatro  Bale     Piyano      Heykel
                                                                           Bora   Dinçer  Ahmet   Cemal
             1. Kişi  Yavuz  Banu  (Anıl/Onur)    Eda
                                                                 Buna göre iki ihtimalli bir sıralama söz konusudur.
                                               (Yavuz/Anıl/
            2. Kişi   ✗      Elif      ✗
                                                  Onur)          Q    Öncüllerde verilen “önce, sonra, birinci, üçüncü, sağda,
                                                                    solda, haftanın farklı günleri, yıllar, daha büyük, daha
           3. öncüle göre Yavuz’un gittiği kurs yalnızca tiyatro olabilir.   küçük, alt, üst vb.” ifadeler sorunun kurgusunun sıra-
           Bu durumda Anıl ve Onur’dan biri piyano, diğeri heykel kur-  lama mantığıyla oluşturulduğunu gösterir.
           suna gidecektir.


                                                                                               7. Sınıf Türkçe  187
   183   184   185   186   187   188   189   190   191   192   193