Page 128 - 7. Sınıf Türkçe Defterim
P. 128

9. Bölüm: Yazım Kuralları                                                    ÖZETİN ÖZETİ


                                             Ayrı Yazılan Birleşik Sözcükler



           Q    “Etmek, eylemek, olmak” gibi yardımcı fiillerle kurulan   Q   Birleşme  sırasında  kelimelerinden  hiçbiri  veya  ikinci
              birleşik fiiller, ilk kelimesinde herhangi bir ses düşmesi   kelimesi anlam değişikliğine uğramayan birleşik sözcük-
              veya türemesine uğramazsa ayrı yazılır.               ler ayrı yazılır.

              » yardım etmek, dans etmek, namaz kılmak, derman bul-    » köpek balığı, deve kuşu, ağustos böceği, ateş böceği, at
              mak, var olmak...                                    sineği, çörek otu, yer elması, çam fıstığı, şeker pancarı,
                                                                   kuru fasulye, lüle taşı, el kitabı, tuz ruhu, hava yolu, açık
                                                                   oturum, ana dili, yer çekimi, iş birliği, gök bilimi, yarım
           Q    “-r / -ar / -er, -maz / -mez ve -an / -en” sıfat-fiil   küre, gök taşı, kuru yemiş, hafta sonu...
              ekleriyle  kurulan  sıfat  tamlaması  yapısındaki  birleşik
              kelimeler ayrı yazılır.
              » çalar  saat,  çıkar  yol,  döner  sermaye,  güler yüz, yazar   Q   “Alt, üst” sözcüklerinin somut olarak yer belirttiği bir-
              kasa; çıkmaz sokak, tükenmez kalem; uçan daire...     leşik sözcükler ayrı yazılır.
                                                                    » deri  altı,  yer  altı,  baş  üstü,  arka  üstü,  böbrek  üstü
                                                                   bezi...
           Q    Kişi adlarından oluşmuş “mahalle, bulvar, cadde, sokak,
              ilçe, köy, belde vb.” yer ve kuruluş adlarında, sondaki
              ünvanlar hariç şahıs adları ayrı yazılır.          Q   “Dış,  iç,  sıra”  sözleriyle  oluşturulan  birleşik  sözcük  ve

              » Yunus  Emre  Bulvarı,  Fevzi  Çakmak  Mahallesi,  Mustafa   terimler ayrı yazılır.
              Kemal Caddesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi, Süleyman     » kanun dışı, yasa dışı, ceviz içi, hafta içi, ardı sıra, yanı
              Demirel Üniversitesi, Uzungöl beldesi...             sıra...



           Q    Yer adlarında kullanılan “batı, doğu, güneydoğu, aşağı,   Q   “Renk”  sözü  veya  renklerden  birinin  adıyla  kurulmuş
              yukarı, orta, iç, yakın, uzak” sözcükleri ayrı yazılır.  isim tamlaması yapısındaki renk adları ayrı yazılır.
              » Batı Trakya, Doğu Anadolu, Güney Kutbu, Kuzey Ame-    » gümüş rengi, çivit mavisi, gece mavisi, limon sarısı, safra
              rika, Orta Anadolu, İç Asya, Uzak Doğu, Yukarı Fırat...  yeşili, bal rengi...




                                      Yazımı Karıştırılan Sözcükler / Söz Grupları


             Yanlış       Doğru         Yanlış       Doğru        Yanlış       Doğru        Yanlış       Doğru
              acaip        acayip       atelye       atölye      mütahit     müteahhit      altyazı      alt yazı
             acenta       acente       bisküvü       bisküvi      orjinal      orijinal     anadili      ana dili

             ahtopot      ahtapot       çenber      çember       proğram      program       önsöz        ön söz
              aydat        aidat        deşarz       deşarj      röpörtaj     röportaj     artniyet     art niyet
             akedemik     akademik     dinazor      dinozor       herşey       her şey      çağdışı      çağ dışı
            aksesuvar     aksesuar      eksoz        egzoz        bir çok      birçok     olağan üstü  olağanüstü

            aliminyum    alüminyum      kontür       kontör       herbiri      her biri    bir çoğu      birçoğu
           antırenman    antrenman    laboratuar   laboratuvar   yasadışı     yasa dışı    her hangi    herhangi
            antırenör     antrenör     menejer      menajer       yurtiçi      yurt içi     hiç bir      hiçbir
              asvalt       asfalt     motorsiklet  motosiklet     ardısıra     ardı sıra     heran       her an


                                                                                               7. Sınıf Türkçe  127
   123   124   125   126   127   128   129   130   131   132   133