Page 104 - 7. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası

5. Ünite: Ekonomi ve Sosyal Hayat
Üretim ve Yönetimin Temeli Toprak BECERI TEMELLI TEST 3

1 Osmanlı Devleti’nde uygulanan tımar sisteminde önce- 3 Toprak, üretimdeki önemini tarih boyunca korumuştur.
likle fethedilen topraklarda toprağı, elde edilen geliri ve Topraktan elde edilen ürünler insanların temel ihtiyaçla-
toprağı işleyen nüfusu kaydetmek için o bölgeye katipler rını karşılamıştır. Toprak geniş topraklara sahip devletleri
gönderilirdi. Ardından topraklar, gelirleri açısından belirli güçlü hâle getirmiştir. Bu nedenle devletler, verimli top-
dilimlere (dirlik) bölünürdü. Tımar, zeamet ve has olarak raklara sahip olmak için pek çok mücadele vermişlerdir.
adlandırılan bu araziler; vezir, beylerbeyi, sancakbeyi ve Devletler, topraklarını genişletmek için fetihler yapmış-
sipahilere maaş karşılığı olarak verilirdi. Bu dirlikler bir lardır. Bu, toprağın üretimde olduğu kadar yönetimde de
anlamda, kişilerin yaptıkları hizmetlerin karşılığıydı. Hiz- önemli olduğunun bir kanıtıdır. Devletler için toprağın üre-
met karşılığında verilen bu dirliklerin asıl sahibi devlettir. timde kullanılmasını sağlamak ve bunu yönetmek başlı
başına bir iş olmuştur.
Buna göre tımar sistemi ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi doğru değildir? Buna göre toprak ve üretim hakkında aşağıda verilen
bilgilerden hangisi doğru değildir?
A) Devletin hazineden harcama yapmadan masraflarını
karşıladığı bir uygulamadır. A) Toprağın geçim ve üretim kaynağı olduğu
B) Mülkiyeti devlete ait olan topraklarda uygulanmıştır. B) Topraklara sahip olmak için devletler arasında müca-
C) Devlet görevlileri dirlikleri işletenlerden istedikleri deleler olduğu
oranda vergi alabilmişlerdir. C) Geniş topraklara sahip olmanın güçlü olmanın daya-
D) Dirliklerin görev derecelerine göre dağıtıldığı sistem- naklarından olduğu
lerdir. D) Topraklara sahip olmanın ve üretim yapmanın siyasi
faaliyetlere etki etmediği

4 I II
2 Tımar sistemi; has, zeamet ve dirlik olmak üzere 3’e ayrı-
lır.

Has Topraklar: Geliri, 100.000 akçeyi geçen dirliklerdir.
Padişaha, hanedana, veziriazama, beylerbeyine, sancak
beylerine ve üst düzey görevlilere verilirdi. III IV

Zeamet Topraklar: Geliri, 20.000 ile 99.999 akçeye kadar
olan dirliklerdir. Defterdarlara, alay beylerine, dizdarlara
ve divan kâtiplerine verilirdi.
Dirlik Topraklar: Senelik geliri, 19.999 akçeye kadar olan
dirliklerdir. Devlet hizmetinde olan komutan, asker ve Yukarıda geçmişten günümüze kullanılan tarım yöntem-
memurlara verilirdi. leri verilmiştir.
Yukarıda verilen bilgilerden hareketle aşağıdakiler- Buna göre görsellerden hareketle aşağıdaki yorum-
den hangisine ulaşılamaz? lardan hangisi yapılamaz?
A) Tımar sisteminde topraklar gelirine göre ayrılmıştır. A) Tarımda teknolojik gelişmeler yaşanmıştır.
B) Geliri fazla olan topraklar üst düzey kişilere verilmiş- B) İnsan gücüne dayalı tarım faaliyetleri tamamıyla terk
tir. edilmiştir.
C) Dirlik topraklarının gelirleri diğer toprak gelirlerine C) Tarımda modern yöntemler kullanılmıştır.
göre daha azdır. D) Tarımda zamanla kol gücünden makine gücüne ge-
D) Zeamet topraklar dinle ilgilenen kişilere verilmiştir. çilmiştir.

7. Sınıf Sosyal Bilgiler 103