Page 66 - 7. Sınıf Fen Bilimleri Defterim
P. 66
3. ÜNİTE: KUVVET VE ENERJİ ÖZETİN ÖZETİ
Potansiyel Enerji
Q Bir cismin bulunduğu konum nedeniyle sahip olduğu enerjiye potansiyel enerji denir.
Q Bazen cisimler potansiyel enerjisini uğradığı şekil değişiklikleri ile de kazanmış olabilir.
Q Potansiyel enerji; çekim potansiyel enerjisi ve esneklik potansiyel enerjisi olmak üzere ikiye ayrılır.
a. Çekim Potansiyel Enerjisi
Q Cisimlerin yere göre yüksekliklerinden dolayı sahip oldukları enerjidir. Bir cismi, yerden daha yüksek bir noktaya kaldırdığımızda
yer çekimi kuvvetine karşı iş yapılır. Yapılan bu iş, cisimde enerji olarak depolanır. Cismin iş yapabilecek duruma gelmesini sağlar.
1 2 1
10 g 20 g Şekilde aynı 10 g Şekilde aynı kütleli
yükseklikte bulunan 2 cisimlerden 1 numa-
cisimlerden 1 numa- 10 g ralı cismin yerden
2 metre 2 metre ralı cismin kütlesi 2 metre yüksekliği daha
daha az olduğu için 1 metre fazla olduğu için
potansiyel enerjisi potansiyel enerjisi
daha azdır. daha fazladır.
b. Esneklik Potansiyel Enerjisi
Q Cisimlerin sıkışması ya da gerilmesi sonucu depoladıkları enerjiye esneklik potansiyel enerjisi denir.
Q Yay, plastik gibi cisimler esneklik özelliği sebebiyle esneklik potansiyel enerjisine sahiptir.
Denge konumundaki yay Gerilmiş yay Sıkıştırılmış yay
F 3F
A B C
5 Özdeş A, B ve C yaylarından 3F kuvvetle sıkıştırılan C yayında depo edilen esneklik potansiyel enerjisi daha fazladır.
F F
A B
5 Eşit kuvvetle aynı miktarda sıkıştırılan yaylardan, kalın olan yayda depolanan esneklik potansiyel enerjisi daha fazladır.
Yani yayların esneklik potansiyel enerjileri arasındaki ilişki B > A şeklindedir.
Q Oyuncak arabalarda, çalar saatlerde ve bazı hediyelik müzik kutularında kurma koluyla çevrim yapıldığında içerisindeki yaylar
bir enerjiyle depolanır ve bu enerji arabaları hareket ettirmek, çalar saatin çalması ya da müzik sesi çıkarmak için kullanılır.
Böylece yayda depolanan bu enerjiyi farklı enerji türlerinde kullanılmaktadır.
Q Esneklik potansiyel enerjisi cismin sıkışma ya da gerilme miktarı ile sıkıştırılan ya da gerilen cismin cinsine bağlıdır.
7. Sınıf Fen Bilimleri 65
