Page 59 - 7. Sınıf Fen Bilimleri Defterim
P. 59
ÖZETİN ÖZETİ 3. ÜNİTE: KUVVET VE ENERJİ
kuvvet ve enerjİ
Kütle ve Ağırlık İlişkisi
Ağırlık Bir Kuvvettir Q Bir cisim, kütlesi Dünya’nın kütlesinden büyük olan bir
Duran bir cismi hareket ettiren, hareket halindeki cismi hız- gezegene götürülürse o gezegen cisme daha fazla çekim
landıran, yavaşlatan veya durduran, cisimlerin hareket yönle- kuvveti uygulayacağı için cismin ağırlığı daha fazla olur.
rini ve şekillerini değiştirebilen etkiye kuvvet denir. Dünya’nın Q Bir cisim, kütlesi Dünya’nın kütlesinden küçük olan başka
üzerinde bulunan, cisimlere uyguladığı bu kuvvete yer çekimi bir gezegene götürülürse o gezegen cisme daha az çekim
kuvveti adı verilir. kuvveti uygulayacağı için cismin ağırlığı daha az olur.
Yer çekimi kuvvetinin yönü daima yerin merkezine doğrudur. Ağırlık - Dünya’nın Merkezine Olan Uzaklığı
Yer küre üzerindeki cisimlere bir çekim kuvveti uygulanırken Q Dünya kutuplardan basık,
cisimlerde yere bir çekim kuvveti uygular. Kütleye etki eden Ekvator’dan şişkin olduğu
yer çekimi kuvvetine ağırlık denir. için kutuplar Dünya’nın Ağırlık artar Ağırlık azalır
Q Ağırlık “G” ile gösteri- merkezine Ekvator’dan daha
lir. Ağırlığın birimi New- yakındır. Dünya üzerinde
ton’dur. Newton “N” ile kutuplardan Ekvator’a doğru
gösterilir. gidildikçe cisme etki eden yer Ağırlık artar
çekimi kuvveti azalır. Dolayı- Ağırlık azalır
Q Ağırlık dinamometre ile
ölçülür. Dinamometre sıyla bir cismin kutuplardaki
ağırlığı Ekvator’daki ağırlığından fazladır.
Q Bir cismin ağırlığı Dünya’nın her noktasında aynı değildir.
Q Dünya yüzeyinden uzak-
Q Deniz seviyesinden yukarı doğru çıkıldıkça cismin ağırlığı laştıkça cisimlere uygula-
azalır. nan kütle çekim kuvveti
Ağırlık - Gezegenin Kütlesi azalır. Bir cisim Dünya’nın
Q Dünya’nın ve diğer gök cisimlerinin birbirine ve üzerinde yörüngesinden çıkınca Ay’da 10 N
bulunan cisimlere uyguladığı çekim kuvvetine kütle çekim ağırlığı azalır ve belli bir
kuvveti denir. noktadan sonra cisme Dünya’da 60 N
Ay’ın çekim kuvveti etki
Q Bir gök cisminin kütlesi arttıkça cisimlere uyguladığı kütle etmeye başlar.
çekim kuvveti de artar. Gök cismi ile cisim arasındaki Q Ay’ın çekim kuvveti Dünya’nın çekim kuvvetinin 1/6’i
uzaklık arttıkça kütle çekim kuvveti azalır. kadardır. Dünya’da 60 N’luk bir cisim Ay’da 10 N’dur.
Q Ağırlık bir kuvvettir. Ağırlık cisme etki eden çekim kuvve- Q Uzaydaki cisimlere çekim kuvveti etki etmez. Bu yüzden
tine ve cismin kütlesine bağlıdır. uzayda ağırlık sıfırdır.
Kütle ve Ağırlık Farklı Kavramlardır
Kütle Kütle Ağırlık
Q Bir cismin değişmeyen madde miktarına kütle adı verilir. Cismin değişmeyen madde mik- Kütleye etki eden çekim kuv-
Kütle birimi gram (g) veya kilogram (kg)dır. tarıdır. vetidir.
Q Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür. Kütle “m” ile gösterilir. Bulunduğu ortama göre büyük- Bulunduğu ortama göre
Cismin bulunduğu yere göre büyüklüğü değişmez. lüğü değişmez. büyüklüğü değişir.
Eşit kollu terazi ile ölçülür. Dinamometre ile ölçülür.
Birimi kilogramdır. Birimi Newton’dur.
“m” sembolü ile gösterilir. “G” sembolü ile gösterilir.
Eşit kollu terazi
Bir kuvvet çeşidi değildir. Bir kuvvet çeşididir.
58 7. Sınıf Fen Bilimleri