Page 59 - 7. Sınıf Fen Bilimleri Defterim
P. 59

ÖZETİN ÖZETİ                                                      3. ÜNİTE: KUVVET VE ENERJİ


                                                kuvvet ve enerjİ

                                               Kütle ve Ağırlık İlişkisi

        Ağırlık Bir Kuvvettir                                Q   Bir  cisim,  kütlesi  Dünya’nın  kütlesinden  büyük  olan  bir

        Duran bir cismi hareket ettiren, hareket halindeki cismi hız-  gezegene götürülürse o gezegen cisme daha fazla çekim
        landıran, yavaşlatan veya durduran, cisimlerin hareket yönle-  kuvveti uygulayacağı için cismin ağırlığı daha fazla olur.
        rini ve şekillerini değiştirebilen etkiye kuvvet denir. Dünya’nın   Q   Bir cisim, kütlesi Dünya’nın kütlesinden küçük olan başka
        üzerinde bulunan, cisimlere uyguladığı bu kuvvete yer çekimi   bir gezegene götürülürse o gezegen cisme daha az çekim
        kuvveti adı verilir.                                    kuvveti uygulayacağı için cismin ağırlığı daha az olur.
        Yer çekimi kuvvetinin yönü daima yerin merkezine doğrudur.   Ağırlık - Dünya’nın Merkezine Olan Uzaklığı
        Yer  küre  üzerindeki  cisimlere  bir  çekim  kuvveti  uygulanırken   Q   Dünya kutuplardan basık,
        cisimlerde yere bir çekim kuvveti uygular. Kütleye etki eden   Ekvator’dan şişkin olduğu
        yer çekimi kuvvetine ağırlık denir.                     için kutuplar Dünya’nın   Ağırlık artar  Ağırlık azalır

        Q   Ağırlık  “G”  ile  gösteri-                         merkezine Ekvator’dan daha
           lir.  Ağırlığın  birimi  New-                        yakındır. Dünya üzerinde
           ton’dur.  Newton  “N”  ile                           kutuplardan Ekvator’a doğru
           gösterilir.                                          gidildikçe cisme etki eden yer              Ağırlık artar
                                                                çekimi kuvveti azalır. Dolayı-  Ağırlık azalır
        Q   Ağırlık  dinamometre  ile
           ölçülür.                      Dinamometre            sıyla bir cismin kutuplardaki
                                                                ağırlığı Ekvator’daki ağırlığından fazladır.
        Q   Bir cismin ağırlığı Dünya’nın her noktasında aynı değildir.
                                                             Q   Dünya  yüzeyinden  uzak-
        Q   Deniz  seviyesinden  yukarı  doğru  çıkıldıkça  cismin  ağırlığı   laştıkça  cisimlere  uygula-
           azalır.                                              nan  kütle  çekim  kuvveti
        Ağırlık - Gezegenin Kütlesi                             azalır. Bir cisim Dünya’nın
        Q   Dünya’nın  ve  diğer  gök  cisimlerinin  birbirine  ve  üzerinde   yörüngesinden   çıkınca  Ay’da 10 N
           bulunan cisimlere uyguladığı çekim kuvvetine kütle çekim   ağırlığı  azalır  ve  belli  bir
           kuvveti denir.                                       noktadan  sonra  cisme   Dünya’da 60 N
                                                                Ay’ın  çekim  kuvveti  etki
        Q   Bir gök cisminin kütlesi arttıkça cisimlere uyguladığı kütle   etmeye başlar.
           çekim  kuvveti  de  artar.  Gök  cismi  ile  cisim  arasındaki   Q   Ay’ın  çekim  kuvveti  Dünya’nın  çekim  kuvvetinin  1/6’i
           uzaklık arttıkça kütle çekim kuvveti azalır.         kadardır. Dünya’da 60 N’luk bir cisim Ay’da 10 N’dur.
        Q   Ağırlık bir kuvvettir. Ağırlık cisme etki eden çekim kuvve-  Q   Uzaydaki  cisimlere  çekim  kuvveti  etki  etmez.  Bu  yüzden
           tine ve cismin kütlesine bağlıdır.                   uzayda ağırlık sıfırdır.


        Kütle ve Ağırlık Farklı Kavramlardır
        Kütle                                                        Kütle                     Ağırlık
        Q    Bir  cismin  değişmeyen  madde  miktarına  kütle  adı  verilir.  Cismin  değişmeyen  madde  mik- Kütleye  etki  eden  çekim  kuv-
           Kütle birimi gram (g) veya kilogram (kg)dır.    tarıdır.                   vetidir.
        Q    Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür. Kütle “m” ile gösterilir.   Bulunduğu  ortama  göre  büyük- Bulunduğu ortama göre
           Cismin bulunduğu yere göre büyüklüğü değişmez.  lüğü değişmez.             büyüklüğü değişir.
                                                           Eşit kollu terazi ile ölçülür.  Dinamometre ile ölçülür.

                                                           Birimi kilogramdır.        Birimi Newton’dur.
                                                           “m” sembolü ile gösterilir.  “G” sembolü ile gösterilir.
                         Eşit kollu terazi
                                                           Bir kuvvet çeşidi değildir.  Bir kuvvet çeşididir.


        58     7. Sınıf Fen Bilimleri
   54   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64