Page 33 - 7. Sınıf Fen Bilimleri Defterim
P. 33
ÖZETİN ÖZETİ 2. ÜNİTE: HÜCRE VE BÖLÜNMELER
Mitoz
Hücre Bölünmesi
Q Bir hücreli canlıların çoğalması, çok hücreli canlıların büyüyüp gelişmesi, için gerekli bir olaydır.
Q Bir hücrenin bölünmesi için önce hücrenin belli bir büyüklüğe ulaşması gerekmektedir.
Q Hücre bölünmesi; mitoz ve mayoz olmak üzere iki şekilde gerçekleşen bir olaydır.
Mitoz Bölünme
Q Çekirdek ve sitoplazma bölünmesi olarak adlandırılan, birbirini takip eden evrelerden oluşur.
Q Mitoz hücre bölünmesi bir hücreli canlılarda ve çok hücreli canlılarda vücut hücrelerinde görülen bir bölünme şeklidir.
Q Mitoz bölünme, çok hücreli canlılarda zigotun oluşumundan yaşamın sonuna kadar devam eder.
Mitoz Bölünmenin Canlılar İçin Önemi
Q Çok hücrelilerde büyüme ve gelişme, yıpranan, yaralanan doku ve organların iyileşmesi, tek hücrelilerde ise çoğalma (eşeysiz
üreme) mitoz ile olur.
Q Mitoz bölünmede; ana hücreden iki yavru hücre oluşur. Oluşan yavru hücreler ana hücre ile aynı sayı ve özellikteki kromo-
zomları içerir.
n
Q Mitoz bölünme sonucu oluşan hücre sayısı “2 ” ile bulunur (n: bölünme sayısı).
Q Tek hücreli canlılarda üremeyi (çoğalmayı) sağlar. Örneğin amip, bakteri gibi tek hücreli canlılar mitoz bölünme ile çoğalır.
Q Çok hücreli canlılarda yaraların onarılmasında rol oynar. Örneğin vücutta oluşan yaraların bir süre sonra iyileşmesi mitoz
bölünme ile gerçekleşir.
Terliksi hayvanlar mitoz geçirerek çoğalırlar. Yaralar mitoz bölünme sayesinde iyileşir.
Q Çok hücreli canlılarda büyüme ve gelişme mitoz bölünme ile gerçekleşir. Örneğin toprağa dikilen bir fidanın bir süre sonra
ağaca dönüşmesinde mitoz bölünme rol oynar.
Q Kertenkele ve denizyıldızı gibi canlılarda ise vücuttan kopan parça mitoz bölünme geçirerek kendini tamamlar.
Q Kesilen saç ve tırnakların bir süre sonra uzaması mitoz bölünme ile gerçekleşir.
Q Tüm canlılarda görülen ve yaşam boyu devam eden bir bölünme şeklidir. Oluşan yeni hücreler birbirinin ve ata canlının aynı-
sıdır. Birbirini takip eden birçok evreden oluşur.
Q Oluşan hücrelerin aynı kalıtsal yapıda olması sayesinde canlılara ait tüm özellikler korunarak yeni hücrelere aktarılmaktadır.
Q Mitoz bölünme ile DNA’nın yapısı ve kromozom sayısı değişmeden yeni hücrelere iletilir.
Q Mitoz bölünmede çekirdek ve sitoplazma bir kez bölünür. Bölünme sonunda 2 yeni hücre oluşur.
Q Mitoz bölünme her zaman olumlu sonuçlar meydana getirmez. Canlı hücrelerinin düzensiz çoğalması sonucu vücutta tümör
(kanser) oluşur. Bu tümörler iyi ya da kötü huylu olabilir. Bu durumda canlı vücudunda kanser hastalığı gözlenir.
32 7. Sınıf Fen Bilimleri
