Page 95 - 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Soru Bankası
P. 95
4. Ünite: Bilim ve Teknoloji Hayatımızda
BECERI TEMELLI TEST 5 Bilimsel Araştırma Basamakları - Telif ve Patent Hakkı
1 Telif hakkı, bir fikir ya da sanat eserini meydana getiren 3 6. sınıf öğrencisi Derya, sosyal bilgiler dersinde bilim-
kişinin, bu eserden doğan haklarının bütünüdür. Ülke- sel araştırma basamaklarını öğrenmiştir. Derya, bilimsel
mizde telif hakları, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu ile araştırma basamaklarını öğrendikten sonra “Sanayi ala-
düzenlenerek korunmuştur. Telif Yasası olarak da bilinen nında yapılan çalışmaların çevre üzerindeki etkisi” konu-
bu kanunun 81. maddesinde yapılan değişiklikle korsan sunda bir araştırma yapmaya karar vermiştir. Derya araş-
yayıncılığa ağır cezalar getirilmiştir. tırması için konuyla ilgili internetten, gazetelerden, dergi
Buna göre; ve kitaplardan birçok bilgiye ulaşmıştır. Bulduğu bilgileri
konusuna göre sınıflandırmıştır. Araştırmasını hazırlar-
I. Telif hakkı yasalarla güvence altına alınmıştır. ken bilgiye ulaştığı ağların adreslerini, gazetelerin ad ve
II. Korsancılık engellenmeye çalışılmıştır. tarihlerini, kitapların adlarını, basımevlerini ve basım yıl-
III. Fikir ve eser sahibinin hakları koruma altına alınmıştır. larını belirtmiştir. Daha sonra çalışmasını tamamlamıştır.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? Buna göre Derya bilimsel araştırma yaparken;
I. ilgi duyulan, merak edilen bir problemin seçilmesi,
A) I, II ve III B) II ve III
C) Yalnız I D) I ve III II. kaynaklardan elde edilen notların konularına göre
sınıflandırılması,
III. sorunun çözümüne yönelik varsayımlarda bulunul-
ması,
IV. kullanılan kaynakların kaynakçada belirtilmesi
basamaklarından hangilerini uygulamıştır?
A) I ve II B) I, II ve IV
C) II ve III D) I, II ve III
2 4 Hafta sonu evde canı sıkılan Ahmet, çarşıya çıkmıştır.
◆ Kişinin her türlü fikri emeği ile meydana getirdiği ürün- Yol kenarında seyyar satıcıların çok uygun fiyata kitap
ler üzerindeki hukuki haklardır. sattığını görmüş, beğendiği iki kitabı alıp eve dönmüştür.
Aldığı kitaplardan birini heyecanla açıp okumaya başla-
◆ Telif hakkı sayesinde ortaya konan eser ancak sahibi- mıştır. Kitaptan 20 sayfa okuduktan sonra sayfa sayısının
nin izniyle kullanılabilir ve yayılabilir.
30’a geçtiğini görmüş, o kitabı okumayı bırakmış, diğer
◆ Telif hakkı sembolü “ ” şeklindedir. kitabı okumaya başlamıştır. İkinci kitapta da sayfaların
◆ Telif hakkı koruma süresi, eser sahibi yaşadığı sürece silik çıktığını görmüştür. Hızlıca evden çıkıp kitapları geri
ve ölümünden sonraki 70 yıldır. vermek istemiş ancak satıcının orda olmadığını görünce
kitaplarını alıp eve dönmüştür.
Verilen bilgilerden hareketle telif hakkı ile ilgili;
I. Telif hakkının geçerliliği sınırsız değildir. Bu durumda Ahmet’e nasıl yardımcı olabiliriz?
II. Emeğe saygı koruma altına alınmıştır. A) Satıcıyı beraber arayıp bulmalıyız.
B) Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurmalıyız.
III. İnsanların oluşturduğu eserler güvence altına alın-
mıştır. C) Ahmet korsan ürün alarak suç işlemiştir, kitap ko-
nusunda yardımcı olamayız. Ancak Ahmet’i korsan
yargılarından hangileri söylenebilir?
ürün konusunda uyarmalıyız.
A) I, II ve III B) I ve II D) Kitap parasını arkadaşlarla aramızda toplayıp Ah-
C) II ve III D) Yalnız I met’e vermeliyiz.
94 6. Sınıf Sosyal Bilgiler
