Page 22 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Türkçe Defterim Fasikül-3

HIZLI BAKIŞ 4. TEMA: OLAYLARIN OLUŞ SIRASI / İŞLEM BASAMAKLARI

OLAYLARIN OLUŞ SIRASI / İŞLEM BASAMAKLARI

OLAYLARIN OLUŞ SIRASI

Q Her parça birbirini anlam, konu ve yapı yönünden tamamlayan cümlelerden oluşur. Bazı sorularda bir parçayı oluşturan
cümleler karışık verilir ve cümlelerin doğru sıralaması sorulur. Bu sorularda cümleler arasındaki bağlantı ögeleri dikkate
alınarak cümleler arasında anlam bütünlüğü sağlanır.

Q Bazı paragraflar bir düşünceyi, bazı paragraflar ise bir olayı anlatır.
5 Düşünceyi anlatan bir paragrafın cümleleri karışık verildiğinde ve paragraf oluşturmamız istendiğinde, verilen cümleleri
mantıklı ve anlamlı bir biçimde sıralamamız yeterli olacaktır.
5 Olay paragraflarında ise olayların akışı, mantıksal olarak sıralanmalıdır.
» 1. Ben her basamağı aştığımda şükrederim. Sen şimdi bunun manasını anlayamazsın.

2. Yaşlı adam her basamağı çıkışında bir kere durur, dudakları arasında bir şeyler mırıldanırmış. Dostum da onun yeni
bir basamağı aşmaya girişmesini sabırla beklermiş.

3. Bir dostum yaşlı ahbabıyla apartmanın merdivenlerini çıkıyormuş.
4. Yaşlı adam dostuma dönerek “Benim bu mırıldanışım, sana biraz garip görünüyor değil mi? Hakkın var.
5. Fakat bir gün gelecek, sen de merdiven basamağını aşmanın şükretmeye değer bir durum olduğunu anlayacaksın!”
demiş.

Yukarıda verilen cümlelerden anlamlı ve kurallı bir paragraf oluşturmak için verilen ifadeleri “3 - 2 - 4 - 1 - 5” şeklinde sıralama-
mız gerekir.

İŞLEM BASAMAKLARI PARÇA TAMAMLAMA

Q Herhangi bir işin yapılışında takip edilecek aşamalara Q Ana düşüncenin yardımcı düşüncelerle birlikte anla-
işlem basamakları denir. tıldığı, konu bütünlüğü olan cümle topluluğuna parça
Q Yaptığımız işlerde işlem basamaklarına göre hareket edip (paragraf) denir. Parçalarda dikkat edilmesi gereken
her işi belli bir sıraya göre yaparsak hem düzenli hem de en önemli şeylerden biri parçadaki anlamdır.
verimli ve başarılı oluruz. Q Parça tamamlama sorularında parçanın başında,
» Aşağıda uçurtma yapım aşamalarıyla ilgili bir örnek veril- sonunda veya ortasında boşluk bırakılarak parçanın
miştir: anlamına uygun olarak tamamlanması istenir.
Malzemeler: Büyük bir kâğıt, 2 adet yuvarlak ahşap çubuk, » Çobanlara karşı yavaş yavaş koyunların aklı
makas, kalem, ip, bant, cetvel, iplik veya şeritler, testere başına gelmeye başladı. Çobanlar da günden güne
Uçurtma Yapılış Aşamaları kötüleşmişlerdi. --------- Keyfinden, rahatından
1. İki ahşap çubuğunuzun her iki ucunda testere ile çentik başka bir şey düşünmez, sürüye canavarlar sal-
yapın.
2. Çubuklarınızı çapraz şekilde yerleştirin, ip ile sabitleyip dırınca eski çobanlar gibi sopasını kapıp köpekleri
bantlayın. peşine katarak onlara karşı koyacağı yerde, birkaç
koyun atıp başından savmaya bakardı.
3. İpi uçurtma boyunca çepeçevre sararak çentiklerden geçirin.
4. Çerçevenin üzerini kâğıtla kaplayın ve kenarlarını ipin üze- Boşluğa getirilecek ifade için boşluktan önceki ve sonraki
rine katlayın ve sıkıca bantlayın. cümlelerin anlamlarına dikkat edilmelidir. Boşluktan önceki
5. 60 cm uzunluğunda bir ip kesin. Uçurtmanın üst ve alt ve sonraki ifadelere bakıldığında verilen boşluğa çobanlarla
noktalarına delik açın. İpin bir ucunu üst deliğe, bir ucunu alt ilgili olumsuz bir düşüncenin getirilmesi gerektiği anlaşılır.
deliğe bağlayın. İyice sabitlemek için bant kullanın. Uçurtmayı Dolayısıyla parçadaki boşluğa yazılacak en uygun ifadeler-
uçurmak için tutulacak olan ipinizi bu sabitlediğiniz ipe bağlayın. den biri, “Hele bu sonuncusu iyice dalgacıydı.” ifadesidir.

22 5. Sınıf Türkçe