Page 67 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Sosyal Bilgiler Fasikül-2

5. ÜNİTE: HAYATIMIZDAKİ EKONOMİ ETKİNLİK DEFTERİ

KAYNAKLARIMIZIN VERİMLİ KULLANIMI

İnsanlar doğal kaynakları kullanarak hayatlarını devam ettirirler. Doğada bulunan ve ekonomik kaynaklarımız olan topraklar,
ormanlar, sular ve madenler tükenmez değildir.

Toprak Ormanlar Su
Madenler
Bitkilerin kökleriyle Yağışların düzenli ve Yeryüzündeki tüm canlılar
tutunduğu, insanların yeterli olduğu alan- için gerekli olan yaşam Sanayi faaliyetlerinde kullanı-
ve hayvanların üze- larda görülür. kaynağıdır. lan doğal bir kaynaktır. Maden-
rinde yaşadığı doğal Su, içme dışında temizlik, ler; demir çelik, boya,otomo-
bir kaynaktır. Geçmişte konut, gemi, tarımda sulama ve elekt- tiv gibi sanayi alanlarında ve
ev eşyası yapımı ve elektrik, elektronik araçların
Eskiden olduğu gibi ısınma gibi alanlarda rik üretme amacıyla da
günümüzde de çanak kullanılmaktadır. üretiminde ham madde olarak
çömlek yapımında kullanılan ormanlar; Fabrika ve kanalizasyon kullanılır.
kullanılan toprak; günümüzde kâğıt üre- atıklarının denizlere,
tarım, seramik, timi, mobilya, ilaç, akarsulara, göllere ve yer Yenilenemeyen (Tükenebilen)
fayans, cam, kiremit, kozmetik gibi alanlarda altı sularına karışması Enerji Kaynakları
tuğla ve çimento kullanılmaktadır sonucu sularımız kirlen-
üretiminde kullanılan Kendi besinlerini üre- mektedir. Taş kömürü: Yüksek ısı elde edilen
doğal kaynağımızdır. tirken havadaki kar- Su kaynaklarının hızla demir-çelik sanayisi ile termik santral
ile elektrik üretilen madendir.
Toprak kirliliğinin bondioksidi kullanır ve kirlenmesi ve üretim
artmasının nedenleri; havaya oksijen verir. Linyit: Isı ve elektrik elde etmede
süreçlerinde bilinçsizce kullanılır.
Evsel atıkların top- Bu nedenle ormanlar, kullanılması temiz su
rağa rastgele bırakıl- dünyanın oksijen kay- kaynaklarının azalmasına Petrol: İşlenerek benzin, motorin ve
ması nağıdır. neden olmaktadır. gaz yağı gibi yakıtlar elde edilir.
Doğal gaz: Bina ısınması ve elektrik
Çiftçilerin bilinçsizce Orman alanlarının Kirli sulardaki atık
kimyasal gübre ve azalmasının nedenleri; maddeler, insan vücuduna üretimi gibi değişik sektörlerde kulla-
tarım ilacı kullanması geçebilir. nılmaktadır.
Söndürülmeyen piknik
Fabrika atıklarının ateşleri nedeniyle çıkan Bunun sonucunda insan- Nükleer Enerji: Gıda güvenliği, tıp ve
gerekli işlemler yapılma- yangınlar larda tifodan koleraya askeri gibi birçok alanda kullanılmakta-
dan toprağa salınması kadar salgın hastalıklar dır.
Bitkilerin doğadan aşırı
Toprağın kâğıt, pil, miktarda toplanması görülebilir. Yenilenebilir (Tükenmeyen)
plastik ve cam atıkla- Tarım arazileri kirli Enerji Kaynakları
rıyla kirlenmesi canlı- Ağaçların bilinçsizce sularla sulandığında Güneş enerjisi: Elektrik üretimi ve
ların yaşam alanları- kesilmesi buralarda yetiştirilen sıcak su ihtiyacı elde edilir.
nın daralmasına neden Ormanlık alanlara kırık sebze ve meyveleri Rüzgâr enerjisi: Rüzgârın gücünden
olmaktadır. cam parçalarının bıra- tüketen insanlar zarar yararlanılır.
Atık maddelerle kılması görebilir.
kirlenen toprak, Yerleşim ve tarım alanı Su kirliliği sonucu su Hidroelektrik enerji: Suyun akış hızın-
tarımın yapılmasına açmak için ormanların kaynaklarında yaşayan dan yararlanılarak elde edilen enerjidir.
ve canlıların yaşamını kesilmesi canlıların yaşamları sona Jeotermal enerji: Fay hatlarının
devam ettirmesine erebilir. bulunduğu yerlerden çıkan sıcak su
engel olmaktadır. buharı ile üretilen enerjidir.

5. Sınıf Sosyal Bilgiler 3