Page 21 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Sosyal Bilgiler Fasikül-2

3. ÜNİTE: ORTAK MİRASIMIZ ETKİNLİK DEFTERİ

Anadolu Medeniyetleri

KARADENİZ

LİDYALILAR
ANADOLU HİTİTLER
E
URARTULAR
G
FRİGLER
E

D
İYONLAR
E
N
İ
Z
İ
Kıbrıs MEZOPOTAMYA
AKDENİZ
K Hititler (MÖ 2000 - MÖ 700)
Frigler (MÖ 1200 - MÖ 676)
İyonlar (MÖ 1200 - MÖ 546)
0 100 200 km
MISIR Urartular (MÖ 900 - MÖ 600)
Lidyalılar (MÖ 700 - MÖ 547)
KIZILDENİZ
Lidyalılar İyonlar
Anadolu; iklimiyle, yeryüzü
Tarım ve hayvancılıkla da uğraşan Lidyalıların en şekilleriyle tarım ve hayvancılık Denizcilikte oldukça ilerleyen İyonlar Akde-
önemli geçim kaynağı ticarettir. gibi ekonomik faaliyetleriyle niz, Marmara ve Karadeniz’de ticari koloni-
önemli bir konuma sahiptir. ler kurdular.
Kral Yolu üzerinden yaptıkları ticaret sayesinde
doğu ile batı kültürleri arasında etkileşim sağla- Bu özellikleri nedeniyle İlk Büyük kentlerde saraylar, tiyatrolar, tapı-
mışlardır. Çağ’dan itibaren Anadolu’da naklar ve kütüphaneler inşa ettiler.
insanlık tarihine önemli
Bu sayede, ekonomi, bilim, sanat, kültür ve Özgür düşünce ortamı sayesinde bilim ala-
ticaret alanında geliştiler. katkılar sunan birçok uygarlık nında önemli gelişmelere öncülük yaptılar.
kurulmuştur.
Tarihte ilk kez madeni parayı basıp kullanarak Tıp biliminin kurucusu Hipokrat, yuvarlak bir
ticarette takas usulüne son verdiler. İlk Çağ’da kurulan bu dünya haritası hazırlayan Hekataios, tari-
devletlerin başında; Hititler, hin babası sayılan Heredot, matematik ve
Mimaride oldukça gelişen Lidyalılar aynı Lidyalılar ve İyonlar gelmek-
zamanda altın işlemede de usta idiler. tedir. astronomide Pisagor ve Tales burada yaşa-
mıştır.
Fenikelilerden öğrendikleri alfabeyi gelişti-
rerek günümüzde kullanılan Latin alfabesi-
nin oluşumuna katkı sağlamışlardır.
Hititler

İlk Çağ’da Anadolu’da kurulduğu bilinen ilk devlettir.
olan hiyeroglif denilen resim yazısını kullandılar.
Mısırlılarla tarihin bilinen ilk yazılı antlaşması olan Kadeş Ant- Hititler, önemli gördükleri olayları anal (yıllık) denilen kil tab-
laşması’nı imzaladılar. letlere yazdılar.

Kraliçelerine “tavananna” adını veren Hititler, soylulardan olu- Böylece objektif tarih yazıcılığını başlattılar.
şan bir “Pankuş Meclisi” kurmuşlardır.
Hititler son derece becerikli mühendislerdi.
Hitit Kanunları’nda; evlenme, boşanma, nikâh ve nişan gibi
aileyle ilgili hususlara yer verilmiştir. Taştan barajlar inşa ettiler.
İvriz ve Yazılıkaya kabartmaları önemli eserlerindendir.
Hititler, gelişmiş hukuk kurallarıyla kadın haklarına kanunla-
rında yer vermiştir. Hititler Güneş tutulmalarını önceden tahmin ettiler.
Temel geçim kaynakları tarım, ticaret ve hayvancılıktır. İnşaat projeleri ve tarım arazilerinin ölçümünde geometri ve
matematik biliminde bazı yöntemler kullandılar.
Hititler Asurlardan öğrendikleri çivi yazısı ile kendilerine özgü

5. Sınıf Sosyal Bilgiler 21