Page 36 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Sosyal Bilgiler Fasikül -1

HIZLI BAKIŞ 2. ÜNİTE: EVİMİZ DÜNYA

Marmara Bölgesi’nde yer almaktadır. Ege Bölgesi’nde yer almaktadır. Dağlar
denize dik uzanır.
Doğuda Kocaeli, Batıda Tekirdağ’a komşu olan
İstanbul’un Kuzeyi Karadeniz, Güneyi Marmara Türkiye’nin üçüncü büyük kentidir.
Denizi ve Haliç ile çevrilidir.
Önemli dağları: Yamanlar, Dağı, Nif, Yunt,
İstanbul’da yeryüzü şekilleri düz ve sade, iklimi Aydın dağları
ise ılımandır.
Çöküntü ovaları ve akarsu ağızlarındaki
Ülkemizin en fazla nüfusa sahip olan ilidir. birikinti ovaları, İzmir’in yeryüzü şekille-
rini oluşturur.
Başlıca dağları, Aydos, Kayışdağı, Alemdağı, Çatal
Dağı, İstranca (Yıldız) Dağları Dağların denize dik uzanması denizin ılıman
etkisinin iç kesimlere kadar yayılmasına
İstanbul ilinin dörtte üçüne yakını plato ve yayla- olanak vermektedir.
lardan ibârettir.
İzmir’de yazlar sıcak ve kurak kışlar ılık ve
İstanbul’da büyük ovalar yoktur. Ova denilebile-
cek yerler, Akarsu vâdileri yer alır. yağışlıdır.
Önemli ovaları: Küçük Menderes Ovası,
Bunlar Karasu Vâdisi, Sarısu Vâdisi, Çakıl Deresi
Vâdisi, Riva Deresi Vâdisi, Göksu Vâdisi, Hiciv Gediz Ovası ve Bakırçay Ovası’dır.
Deresi Vâdisi ve Yatak Vâdileridir. Önemli akarsuları: Gediz, Küçük Menderes
ve Bakırçay
İstanbul il sınırları içinde büyük nehir ve
ırmaklar yoktur, fakat çok sayıda dereler vardır. İzmir; Kuzeyde Balıkesir, doğuda Manisa,
güneyde Aydın illeri ile komşudur.
Başlıca dereler; Istranca, Durusu, Karasu, İnce-
ğiz, Alibeyköy ve Kağıthâne dereleridir. Efes Antik Kenti, Pergamon Antik Kenti,
Agora Ören Yeri, Metropolis Antik Yerle-
Başlıca gölleri; Terkos Gölü, Büyükçekmece Gölü,
Küçükçekmece Gölü, Ömerli Baraj Gölü, Alibeyköy şimi, Teos Antik Kenti, Kadifekale, Keme-
Baraj Gölü, raltı, Kızlarağası Hanı, Kestanepazarı
Camii, Hisar Camii önemli tarihi mekanlar-
Önemli tarihi mekamları; Topkapı Sarayı, Dolma- dır.
bahçe Sarayı, Ayasofya, Yerebatan Sarnıcı, Kız
Kulesi, Mısır Çarşısı, Galata Kulesi, Aya Yorgi
Manastırı, Eyüp Sultan Camii,

Karadeniz Bölgesi’nde yer almaktadır. İlde yazları serin ve kışları ılık, her mevsim yağışlı geçer.
Dağların denize paralel uzanması nedeniyle kıyılar fazla Güneye dağlık bölgeye varıldıkça iklim sertleşir. Kıyıda
girintili çıkıntılı değildir. yağmur olarak görülen yağış yüksek yerlerde kar şekline
dönüşür.
Kuzeyde Karadeniz’e kıyısı, güneyinde Gümüşhane ve Bay-
burt, doğusunda Rize, batısında Giresun bulunmaktadır. Bu dağlar üç blok hâlindedir. Zigana Dağları, Trabzon
Dağları ve Soğanlı Dağları
Trabzon’un yeryüzü şekillerini; Solaklı, Yomra, Değirmen-
dere, Sera, Galanima, Foldere gibi akarsuların oluştur- Tarihi mekânlar arasında; Sümela Manastırı, Trabzon
duğu vadiler ve deltalar oluşturmuştur. Kalesi, Vazelon Manastırı, Ayasofya Müzesi, Peristera
Manastırı, Küçük Ayvasıl Kilisesi, Trabzon Tarih Müzesi
Uzungöl, Balıklı Göl, Aygır Gölü, Kara Göl ve Haldizen
Dağları’ndaki büyüklü, küçüklü diğer buzul gölleri ile Sera vardır.
heyelan seti gölü Trabzon’un başlıca gölleridir.

36 5. Sınıf Sosyal Bilgiler