Page 6 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Fen Bilimleri Fasikül-1
P. 6

HIZLI BAKIŞ                                          Ünite 1: Gökyüzündeki Komşularımız ve Biz

                                   GÖKYÜZÜNDEKİ KOMŞUMUZ: AY

                                         Ay'ın Özellikleri ve Hareketleri







              Gezegenlerin  etrafında     Ay, küresel şekle     Dünya’nın çapı Ay’ın        Astronotların bıraktıkları
                                                                                           ayak izleri sonsuza kadar
                                                               çapının yaklaşık 4 katıdır.
            belirli yörüngelerde hare-  sahiptir.                                          bozulmadan kalır.
            ket  eden  gök  cisimlerine     Ay’ın üzerinde      Ay’ın Dünya’ya olan
            uydu denir.                kayalıklar, düzlük-     uzaklığı yaklaşık 384 bin     Gece  gündüz  arasındaki
              Ay,  Dünya’nın  tek  doğal   ler, vadiler, yüksek   km’dir.                  sıcaklık farkı çok fazladır.
            uydusudur.  Dünya'ya  en   dağlar bulunur.          Dünya’dan bakıldığında      Işık kaynağı değildir.
            yakın gök cismidir.          Çok ince bir atmos-   Ay’ın hep aynı yüzü         Geceleri Güneş’ten aldığı
              Yüzeyi pürüzlüdür.       fere sahiptir.          görünür.                    ışığı yansıtır.
            Yüzeyine gök taşlarının      Atmosferi  çok  ince     Ay, Dünya etrafında       Ay’ın kütlesi küçük oldu-
            çarpması sonucu derin      olduğu  için  yağmur,   batıdan doğuya doğru        ğundan çekim kuvveti
            çukurlar oluşmuştur. Bu    kar, rüzgâr gibi hava   elips şeklindeki yörün-     Dünya’nın çekim kuvveti-
            çukurlara krater denir.    olayları görülmez.      gede dolanır.               nin altıda biri kadardır.



                 Ay olmasaydı!                                            Ay'DA NEDEN YAŞAM YOK?

              Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki dö-                          Ay’da atmosfer tabakasının çok ince

            nüş süresi değişecekti.                                         olması

              Dünya atmosferi daha kalın olacaktı.                            Ay’da suyun, besinin bulunmaması

              Dünya iklim koşullarından ötürü fırtına                         Ay’da gece ve gündüz sıcaklık farkının
            ve kasırgaların hiç bitmediği bir geze-                         fazla olması
            gen olacaktı.                                                     Ay’ın varlıklara uyguladığı yer çekimi

              Ay olmasaydı gelgit olayları azalırdı.                        kuvvetinin  çok az olması

              Ay olmasaydı Dünya sık sık gök taşı                             Atmosferi çok ince olduğundan  Gü-
            yağmuruna maruz kalacaktı.                                      neş’ten gelen zararlı ışınların canlıla-
                                                                            ra zarar vermesi
              Bazı  canlılar  gelişiminde  Ay’ın  ışığın-
            dan faydalanır. Ay olmasaydı bu can-                                Uzaydan gelen çok sayıda gök cismi-

             lılar gelişmezdi.                                               nin yüzeye düşmesi
                                                  Ay'ın Hareketleri

                               Ay kendi ekseni etrafında dönerken aynı zamanda Dünya’nın etrafında
                              dolanmaktadır.  Ay,  Dünya’nın  çevresinde  bir  tam  dolanımını  yaklaşık
                              27,3 günde tamamlar.

                               Ay Dünya’nın çevresinde dolandığı için Dünya ile birlikte Güneş’in çevre-
                              sinde de dolanmış olur. Bu dolanma hareketi Dünya’nın dolanma hareketiyle
                              eş zamanlı olup 365 gün 6 saatte tamamlanır.



          6     5. Sınıf Fen Bilimleri
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11