Page 25 - 11. SINIF TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI KAZANIM ODAKLI ve BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

ÖZETİN ÖZETİ 6. ÜNİTE: ROMAN

ROMAN

Q Olmuş ya da olması mümkün olan olayların kurgulanarak; kişi, yer ve zaman belirtilerek anlatıldığı uzun metin türüne
roman denir. Olay çevresinde gelişen bu türde, anlatılan konular ayrıntılı bir şekilde işlenir.
Q Türk edebiyatında Batılı anlamda roman türünün ilk örneklerine Tanzimat Dönemi’nde rastlanmaktadır. Roman türünün
edebiyatımızdaki ilk örnekleri çeviri eserlerdir. Yusuf Kamil Paşa’nın Fransız yazar Fenelon’dan çevirdiği “Telemak” adlı eser
Türk edebiyatındaki ilk çeviri romandır.
Q Çeviri eserleri, yerli eserler izlemiştir. Şemsettin Sami’nin yazdığı “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat” adlı eser edebiyatımızdaki ilk
yerli romandır. Bunun dışında Namık Kemal’in yazdığı “İntibah” ve “Cezmi”, Ahmet Mithat Efendi’nin yazdığı “Felatun Bey’le
Rakım Efendi” adlı eserler de bu dönemdeki önemli romanlardandır. Ayrıca Tanzimat II. Dönem sanatçılarından olan Reca-
GİRİŞ YAYINLARI
izade Mahmut Ekrem’in yazdığı “Araba Sevdası”, Samipaşazade Sezai’nin yazdığı “Sergüzeşt” adlı eserler de Türk romanının
gelişmesine katkı sağlayan önemli eserlerdendir.
Q Tanzimat Dönemi’nden bir sonraki dönem olan Servetifünun Dönemi’nde ise Halit Ziya Uşaklıgil ile birlikte Türk romanı
büyük bir gelişim göstermiş ve Batılı romanlarla boy ölçüşebilecek düzeyde, teknik yönden başarılı eserler (Aşk-ı Memnu,
Mai ve Siyah) yazılmıştır. Daha sonraki aşamada da Milli Edebiyat Dönemi’nde Halide Edip Adıvar’ın “Ateşten Gömlek” ve
“Sinekli Bakkal” adlı eserleri tanınmış roman örneklerinden olmuştur.

Cumhuriyet Dönemi’nde Roman Cumhuriyet Dönemi’nde Roman
(1923-1950) (1950-1980)

Q Bu dönemde sanatçılar romanlarında Cumhuriyet dev- Q Bu dönem roman türü farklı eğilimlerle (toplumcu ger-
rimlerini, yeni kurum ve değerleri ele almışlardır. çekçi, bireyin iç dünyasını esas alan, modernist, milli ve

Q Cumhuriyet’in ilk yıllarında yazılan romanlar Türkiye’nin dini duyarlılıkları yansıtan) gelişimini sürdürmüştür.
geçirdiği tarihi ve sosyokültürel değişimleri gözler önüne Q Toplumcu gerçekçi yazarlar; toprak kavgaları, tarımın
seren bir ayna niteliği taşır ve daha çok, gözlemci ger- makineleşmesi, köyden kente göç gibi toplumsal konuları
çekçiliğe dayalıdır. ele almışlardır.
Q İlk dönem romancıları genel anlamda, geçmiş yıllardaki Q Bireyin iç dünyasını esas alan romanlarda psikolojik
siyasi çalkantılar ve savaşlarla şekillenen sürecin ardın- tahliller ön plana çıkmıştır.
dan ilan edilen cumhuriyet rejiminin prensiplerini des- Q Modernist çizgide oluşturulan romanlarda birey öne alın-
teklemiştir. mış ve varoluşçuluk akımı benimsenmiştir. Ayrıca milli ve

Q Anadolu insanını ve yaşadığı toprakları, gittikçe artan dini duyarlılıkları yansıtan romanlar da yazılmıştır.
realist bir gözlemle ele alan eserler vermişlerdir.

Dönemin Roman Türünde Tanınmış Örnekleri Dönemin Roman Türünde Tanınmış Örnekleri

» Yaban Yakup Kadri Karaosmanoğlu » Devlet Ana, Yorgun Savaşçı Kemal Tahir
» Yaprak Dökümü Reşat Nuri Güntekin » İnce Memed, Yılanı Öldürseler Yaşar Kemal
» Fahim Bey ve Biz, Çamlıca’daki Eniştemiz Abdülhak » Yılanların Öcü, Tırpan Fakir Baykurt
Şinasi Hisar » Saatleri Ayarlama Enstitüsü Ahmet Hamdi Tanpınar
» Dokuzuncu Hariciye Koğuşu Peyami Safa » Anayurt Oteli, Aylak Adam Yusuf Atılgan
» Kuyucaklı Yusuf Sabahattin Ali » Tutunamayanlar Oğuz Atay

» Huzur Ahmet Hamdi Tanpınar » Hakkari’de Bir Mevsim Ferit Edgü

98 Giriş Yayınları / 11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı