Page 56 - 11-fizik-beceri-temelli-soru

ITME VE ÇIZGISEL MOMENTUM ARASINDAKI Sistemin çarpışmadan önceki çizgisel momentumu,
ILIŞKI çarpışmadan sonrakine eşit olur.
Bir cisme uygulanan itme, çizgisel momentumun- ÁP + ÁP = ÁP ' + ÁP '
daki değişime eşittir. ÁI = Â∆P 1 2 1 2
m V + m (-V ) = m V ' + m V '
P Bir cismin, çizgisel momen- 1 1 2 2 1 1 2 2
tum - zaman grafiğinde eğim Esnek olmayan çarpışmalarda kinetik enerji korun-
kuvveti verir. maz, çarpışmadan önceki kinetik enerji toplamı,
∆P çarpışmadan sonraki kinetik enerji toplamından
a tana = = F büyüktür.
t ∆t
E + E > E ' + E '
1
2
1
2
ÇIZGISEL MOMENTUMUN KORUNUMU Bir Boyutta Tamamen Esnek Olmayan
Çarpışmalar
Bir cisme veya bir sisteme dışarıdan bir kuvvet
etki etmediği sürece cismin ya da sistemin toplam m 1 ÁV ÁV m 2 m 1 m 2
momentumunda bir değişiklik olmaz. Dolayısıyla 1 2 ÁV ortak
ÁP = ÁP son olur. Önce Sonra
ilk
Cisimler çarpıştıktan sonra kenetlenerek ÁV ortak
hızıyla hareket ederler. Momentum korunur.
ÇARPIŞMALAR
Bir Boyutta Esnek Çarpışma ÁP + ÁP = ÁP'
2
1
ort
m V + m (-V ) = (m + m ).V
ort
2
1
2
2
1 1
m
m
m
m 1 1 1 DATA YAYINLARI
1
ÁV '
2
2
ÁV
ÁV
ÁV '
2
Çarpışmadan önceki kinetik enerji toplamı, çarpış-
1
2
1
madan sonrakinden büyüktür.
Önce Sonra
E + E > E ortak
2
1
m ve m kütleli cisimler V ve V büyüklüğünde
2
1
2
1
hızlarla aynı doğrultuda esnek çarpışma yaparsa İki Boyutta Esnek Çarpışma
yani çarpıştıktan sonra ayrı ayrı hareket ederlerse
çarpışmadan sonraki hızları V ' ve V ' olur. Çarpış- m 1 ÁV '
1
2
madan önce ve sonra momentumları, kinetik ener- 1
jileri ve hızları korunur. m 1 ÁV m 2
Cisimlerin çarpıştıktan sonraki hızlarını; 1 a
q
● Momentum korunumu Á V = 0 m 2
2
ÁP + ÁP = ÁP ' + ÁP ' Á V '
2
1
2
1
m ÁV + m ÁV = m ÁV ' + m + ÁV ' 2
2
1 1
2
2 2
● Hız korunumu Çarpışan cisimler çarpışmadan önce veya sonra
ÁV + ÁV ' = ÁV + ÁV ' kullanılarak bulunur. farklı doğrultularda hareket ediyorlarsa bu tür
1
1
2
2
Burada dikkat edilmesi gereken nokta, sağ tarafa çarpışmalara iki boyutta esnek çarpışma denir.
hareket (+) kabul edilirse sol tarafa hareket (-) Bu çarpışmada momentum ve kinetik enerji koru-
alınmalıdır. nur.
x ilk
Bir Boyutta Esnek Olmayan Çarpışma P P x son (x doğrultusunda)
m 1 ÁV 1 ÁV 2 m 2 m 1 ÁV ' m 2 ÁV ' m V + 0 = m V '.cosa + m V '.cosq
1 1
1 1
2 2
2
1
y ilk

P
P
(y doğrultusunda)
y son
Önce Sonra 0 = m V '.sina + m V '.sinq
1 1
2 2
54