Page 25 - 11-fizik-beceri-temelli-soru
P. 25

KONULAR

                                  • NEWTON'IN HAREKET YASALARI
                                  • BIR BOYUTTA SABIT IVMELI HAREKET
                                  • IKI BOYUTTA HAREKET







                       NEWTON'IN HAREKET                     EYLEMSIZLIK
                            DATA YAYINLARI
                              YASALARI                       Bir cisme etki eden kuvvetlerin bileşkesi sıfır ise
                                                             duran cisim durmaya, hareket eden cisim hareket
                  NET KUVVET                                 ettiği yönde sabit hızla hareketine devam eder.
                  Birden çok kuvvetin etkisiyle hareket eden cisimler
                  için net kuvvet bulunurken cisme etki eden kuvvet-  Áa (hızlanıyor)     Áa (yavaşlıyor)
                  ler, serbest cisim diyagramı üzerinde gösterilip bu
                  kuvvetlerin bileşkesi hesap edilir.

                                             Áa
                                                                   Şekil-I               Şekil-II
                                    m        ÁF
                                              net
                                                             Cisimlerin  durumlarını  koruma  isteğinden  dolayı
                                                             cisimlerin konumları şekildeki gibi değişir.
                                                             Newton'dan yüzyıllar önce İbn-i Sina Eylemsizlik Yasa-
                  m kütleli cisim ÁF   kuvveti ile Áa ivmesi kazanır.
                              net                            sını ifade etmiş ve bu yasaya Meyl-i Kasr demiştir.
                  Áa ivmesi ÁF net  = m . Áa ifadesi ile bulunur.
                                                             SÜRTÜNME KUVVETI
                  AĞIRLIK
                  Ağırlık, bir cisme etki eden kütle çekim kuvvetidir.
                  Yerin merkezine doğrudur.                                     m         ÁF

                                                                       ÁF s
                                             a
                                                             Sürtünme kuvveti, birbirine temas eden yüzeyler
                                     Gcosa       Gsina       arasında oluşan hareketi zorlaştıran kuvvettir.
                                               a
                       ÁG = m.Ág                             Sürtünme kuvveti harekete zıt yönlü olarak etki
                                               ÁG
                                                             eder. ÁF  = k.ÁN ile bulunur.
                                                                  s
                  TEPKI KUVVETI
                                                               BIR BOYUTTA SABIT IVMELI
                         ÁN                            ÁN                 HAREKET
                                          ÁF
                                        ÁN         a         Birim zamandaki hız değişimine ivme denir.
                                             Gcosa
                                                                                    2
                                                    a        Áa =  ∆ÁV   ile bulunur. Birimi m/s  dir.
                     ÁG          ÁG                              ∆t
                                                  ÁG
                     ÁN = ÁG      ÁN = ÁF
                                               ÁN = ÁGcosa   Hareket denklemleri;
                                                             V = V  ± at    Hız denklemi
                                                                 0
                  Cisimler ağırlıklarından dolayı temas ettikleri yüzeye   V  = V ±  2ax    Zamansız hız denklemi
                                                                   2
                                                               2
                  kuvvet uygular. Yüzey de cisme aynı şiddette zıt   0  1
                                                                       2
                  yönlü bir kuvvet uygular. Buna tepki kuvveti denir.   x = V t ±  at     Yer değiştirme denklemi
                                                                 0
                                                                     2
                  ÁN ile gösterilir.
                                                         23
   20   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30