Page 88 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

88 [ TÜRK EDEBİYATINDA DESTAN ]
12 Bu destan Türk - İran savaşlarını konu al- 14 Hz. Muhammed kanatlı atı Burak’ın sırtında
maktadır. Destanda büyük bir Türk komuta- göklere yükseldiği “Mirâc Gecesi”nde gök
nı anlatılır. Bu komutanın İran kaynaklarında katlarında kendinden önceki peygamberleri
geçen Afrasyab olduğu düşünülmektedir. görür. Bunlar arasında birini tanıyamaz ve
Bu parçada tanıtılan destan aşağıdaki- Cebrail’e bunun kim olduğunu sorar. Ceb-
lerden hangisidir? rail “Bu peygamber değildir. Bu sizin ölümü-
A) Şu Destanı nüzden üç asır sonra dünyaya inecek olan bir
ruhtur. Türkistan’da sizin dininizi yayacak olan
B) Oğuz Kağan Destanı bu ruh ‘Abdülkerim Satuk Buğra Han’ adını
C) Alp Er Tunga Destanı alacaktır.” der. Hz. Muhammed yeryüzüne
dar razı olur. Çinliler kayayı taşıyamayınca YAYINEVİ
D) Bozkurt Destanı döndükten sonra her gün İslamiyet’i Türk ül-
E) Satuk Buğra Han Destanı kesine yayacak olan bu insan için dua etti...
Bu olaydan üç asır sonra Satuk Buğra Han,
13 En küçükleri olan Buğu Han en akıllılarıdır. Kaşgar Sultanı’nın oğlu olarak dünyaya gel-
Uygurlar kendilerine hükümdar seçerler. di. Satuk Buğra Han’ın doğduğu gün yer
Buğu Han soyundan gelen hükümdarlar sarsılmış, mevsim kış olduğu hâlde bahçe-
Çinlilerle savaşırlar ve nihayet tahta ge- ler, çayırlar çiçeklerle örtülmüştü.
çen hükümdarlardan biri savaşa son ver- Satuk Buğra Han Destanı’ndan alınan
mek için oğlunu Çin prensesi ile evlendirir.
Prensesle birlikte gelen Çin elçileri, Uygur parçayla ilgili olarak;
EDİTÖR yargılarından hangileri söylenebilir?
I. Dini ögelere yer verilmiştir.
ülkesinin saadetinin Kutlu Dağ adını taşıyan
büyük bir kayaya bağlı olduğunu anlarlar ve
II. Olağanüstülükler görülmektedir.
prensese karşılık bu kayayı isterler. Hüküm-
III. Mekân bellidir.
etrafında ateş yakıp üzerine kızgın yağ dö-
IV. Hâkim bakış açısı kullanılmıştır.
kerler ve parçalarlar. Bu sayede parçaları
Çin’e taşırlar. Bu hadiseden sonra Uygur ül-
kesindeki bütün kuşlar kendi dilleriyle kaya-
A) I ve II
B) II ve III
nın gidişine üzülür. Yedi gün sonra hüküm-
D) I, II ve IV
C) I, II ve III
dar ölür, ırmaklar kurur, kıtlık meydana gelir.
E) I, II, III ve IV
Bunun üzerine Uygurlar göç eder.
Göç Destanı ile ilgili yukarıdaki metin-
den hareketle;
I. Uygur toprağının kutsal olduğu 15 Aşağıda verilen destanlardan hangisi
II. Göç Destanı’nda dini ögelere yer verildiği Türk destanları arasında gösterilemez?
III. Anlatılan olayın gerçek olduğu
yargılardan hangilerine ulaşılabilir? A) Bozkurt B) Şu
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II C) Yaratılış D) Gılgamış
D) II ve III E) I ve III E) Ergenekon

Saka Destanları Şu Destanı :Şu adındaki bir hükümdarın, Büyük İskender’in Türk
illerine yürüyüşü sırasında onunla yaptığı savaşları anlatır. Bazı
Alp Er Tunga Destanı: MÖ 7. asırda Türk - İran savaşlarında ün Türk boylarının adlarının nereden geldiğini izah yönüyle önem-
kazanmış, İran ordularını defalarca mağlup etmiş bir Türk hü- lidir. Eski Saka Devleti’nin hükümdarlarına “Şu” adı verilmesi
kümdarını anlatır. Onun İran destanlarındaki adı Afrasyap’tır. nedeniyle bu destan Saka destanı olarak da bilinir.
Alp Er Tunga’nın ölümünde söylenmiş bir sagu Dîvânu Lugâti't- Hun - Oğuz Destanları
Türk’te bulunmuştur. Ancak bununla ilgili asıl bilgi Şehname adlı Oğuz Kağan Destanı: Oğuz Kağan adlı bir hükümdarın savaşla-
İran destanında vardır. rının anlatıldığı önemli bir Türk destanıdır.