Page 26 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

26 [ TÜRK EDEBİYATINDA HİKÂYE - DEDE KORKUT HİKÂYELERİ ]

11 – Bu dünyayı erenler akıl ile bulmuşlardır. Bunun önünden sıçrayayım, ne hünerim var ise gös-
tereyim, didi. Adı görklü Muhammed’e salavat getürdi, boğanın öninden savuldı. Boğa boynuzı
üzerine dikildi. Kuyruğından üç kere küterip (kaldırıp) yire çaldı. Sünükleri hurd oldı (un ufak oldu).
Bastı, boğazladı, bıçak çıkarup derisin yüzdi.

EDİTÖR YAYINEVİ

Görseldeki Dede Korkut’un söyledikleri aşağıdaki temalardan hangisiyle ilgilidir?
A) Kahramanlık B) Yalnızlık C) Özlem D) Hüzün E) Aşk

12 Meğer hanım bir gün Oğuz otururken üstüne düşman geldi. Gece içinde ürktü göçtü. Kaçıp
giderken Aruz Koca’nın oğlancığı düşmüş. Bir aslan bulup götürmüş, beslemiş. Oğuz yine
zamanla gelip yurduna kondu. Oğuz Han’ın at çobanı gelip haber getirdi, der: Hanım sazdan
bir aslan çıkıyor, at vuruyor, sallana sallana yürüyüşü adam gibi, at basarak kan sömürüyor.
Aruz der: Hanım, ürktüğümüz zaman düşen benim oğlancığımdır belki dedi. Beyler bindiler,
aslan yatağı üzerine geldiler. Aslanı kaldırıp oğlanı tuttular. Aruz oğlanı alıp evine getirdi. Şen-
lik yaptılar, yeme içme oldu. Amma oğlanı ne kadar getirdilerse durmadı, geri aslan yatağına
vardı. Tekrar tutup getirdiler. Dedem Korkut geldi, der: Oğlanım sen insansın, hayvanla arka-
daş olma, gel güzel ata bin, güzel yiğitlerle at sür, at koştur dedi. Büyük kardeşinin adı Kıyan
Selçuk’tur, senin adın Başat olsun, adını ben verdim, yaşını Allah versin dedi.

Dede Korkut Hikâyeleri’nden alınan yukarıdaki metinden hareketle;
I. Hikâyeler Türk kültürü ve sosyal hayatı ile ilgili bilgi vermektedir.
II. Hikâyelerde Dede Korkut, Oğuzların bilge kişisi rolündedir.
III. Hikâyelerde olağanüstülüklere yer verilmemektedir.
yargılarından hangilerine ulaşılabilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D ) II ve III E) I, II ve III

y Hikâyelerde kadınların ailenin en önemli unsuru olduğu vur- y Sözlü gelenekten doğan ve 15. yüzyılda Akkoyunlu Devleti
gulanır. Dönemi’nde yazıya geçirilen bu hikâyelerin iki orijinal nüsha-
y Hikâyelerde geçen ve hikâyelere adını veren Dede Korkut; yaş- sı vardır. Bu nüshalardan biri Almanya’nın Dresden şehrinde,
lı, herkesin saygı gösterdiği, hakanların bile akıl danıştığı, ço- diğeri ise Vatikan’da bulunmaktadır.
cuklara ad veren, kırgınlıkları gidermede aracılık eden kişidir. y Son dönemde bulunan “Salur Kazan’ın Yedi Başlı Ejderha-
y Dresden’de bulunan nüshada 12 hikâye, Vatikan’da bulunan yı Öldürmesi” adlı nüshayla hikâye sayısı 13’e çıkmıştır. Bu
nüshada 6 hikâye vardır. nüsha Gümbet Nüshası olarak bilinir.