Page 157 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Özetli Lezzetli Soru Bankası

[ ANI TÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ VE TÜRK EDEBİYATINDAKİ GELİŞİMİ ] 157

12 (I) Kişilerin başından geçen ya da yaşadık- 13 Liseden mezun olmuş, iyi bir üniversiteye
ları dönemde şahit oldukları olayların anla- kaydolmuştum. Edebiyat ve şiirle tanıştığım
tıldığı anılar, yaşanmakta olanı değil yaşan- ilk yıllar bu döneme rastlar. Kütüphanede-
mış olanı konu edinir. (II) Öğretici özelliğe ki birçok kitabı okumuş ve belli bir külliyat
sahip olduğundan açık, sade ve anlaşılır bir
dil kullanılır. (III) Anı metinleri yazarın unu- edinmiştim. Bu sırada bazı şair ve yazarlar-
tulmasını istemediği gerçekleri kalıcı kılar. la tanışmış, dost sohbetlerinden ciddi haz
(IV) Anılar tarihsel gerçeklerin öğrenilmesi- duyar olmuştum. Böylece de ilk şiir kitabım
ne katkı sağlar. (V) Olayların öznel bir yak- meydana gelmişti.
laşımla ele alındığı anılarda anlatım üçüncü
EDİTÖR YAYINEVİ
kişinin ağzından yapılır. Bu parça aşağıdaki yazı türlerinin hangi-
sinden alınmış olabilir?
Yukarıdaki parçada numaralanmış cüm-
lelerin hangisinde anı ile ilgili bir bilgi A) Makale B) Günlük C) Fıkra
yanlışı vardır? D) Anı E) Biyografi
A) I B) II C) III D) IV E) V

14
Bende kitap merakının ne za-
man başladığını bulmak için
gözlerimi geçmişe çevirdiğim-
de çocukluğuma kadar inmek
gereğini duyuyorum. İlk kitap-
lığım, elime geçirebildiğim bir
ayakkabı kutusu olmuştur. Bü-
tün özen ve dikkatimle burada
sakladığım değerler de sanırım
sokaklarda satılan destanlar,
Âşık Garip ve Kerem hikâyeleri
idi. Daha sonraları, marangoz
yapısı ufak bir kitaplığım oldu-
ğu vakit de oynarken içine gire-
bilecek kadar küçüktüm.

Görselde verilenler aşağıdaki türlerden hangisine ait özellikler taşımaktadır?

A) Hikâye B) Anı C) Roman D) Gezi yazısı E) Biyografi

Bunun dışında 16. yüzyılda Hindistan’da bir imparatorluk kuran Tanzimat Dönemi’nde Anı
Babür Şah’ın yazdığı “Babürname”, 17. yüzyılda Ebul Gazi Ba- Türk edebiyatında anı metinlerinin bir edebi tür olarak ge-
hadır Han’ın yazdığı “Şecere-i Türkî” adlı eser ile Katip Çele- lişmesi Tanzimat Dönemi’nde başlamıştır. Bu tür, Tanzimat
bi ve Naîmâ’nın birçok eseri bu türün örneklerindendir. Ayrıca Dönemi’nden itibaren önem kazanınca sanatçılar anılarını yaz-
“vakayinameler, gazavatnameler, sefaretnameler” de bu türün ma yoluna gitmiştir. Tanzimat Dönemi’nde Akif Paşa, Namık
örnekleri arasında gösterilebilir. Kemal, Ziya Paşa, Muallim Naci anı türünde kalem oynatmıştır.