Page 7 - 10. Sınıf Coğrafya Özetli Lezzetli Soru Bankası

[DÜNYA' NIN TEKTONİK OLUŞUMU] 7

10 13 Mantonun alt kısımlarındaki sıcaklık 5000
V °C civarındadır. Bu yüksek sıcaklıktan dola-
I III yı eriyen maddeler hafifleyerek yükselmek-
IV
te, üst kısımlarda ise soğuyan maddeler
aşağıya doğru inmektedir. Mantodaki kon-
veksiyonel akıntılardan dolayı yer kabuğu
II hareket etmektedir. Yer kabuğu hareketleri
sonucunda tektonik hareketler meydana
gelmektedir.
Yukarıda numaralandırılmış alanların
hangisinde tektonik hareketler daha az Yukarıdaki paragraftan yola çıkarak aşa-
EDİTÖR YAYINEVİ
gerçekleşir? ğıdaki sonuçlardan hangisine ulaşıla-
maz?
A) III B) IV C) I D) II E) V
A) Mantodaki sıcaklıktan dolayı maddeler
hareket halindedir.
11 I. Yüksek basınçtan dolayı dış çekirdek
katı haldedir. B) Yer kabuğunun hareket hâlinde olması-
nın nedeni konveksiyonel akıntılardır.
II. Levha tektoniği teorisine göre karalar, C) Yer kabuğu hareketleri sonucunda kıv-
Pangea adı verilen tek parça halindeydi.
rılma, kırılma, yükselme ve çökme hare-
III. Tektonik hareketler devam ettiğinden ketleri görülür.
dolayı gelecekte kara ve denizlerin da- D) Maddeler aldığı ısıya bağlı olarak aşağı-
ğılışı ile bunların yerleri değişecektir. ya veya yukarıya doğru hareket etmek-
Yukarıda verilen bilgilerden hangileri tedir.
yanlıştır? E) Mantonun sıcaklığı diğer katmanlardan

A) I, II ve III B) I ve II C) I ve III daha yüksektir.
D) Yalnız III E) Yalnız I

12 Çekirdek tabakası ile ilgili olarak;
14 990 metre derinliğinde sondaj kuyusu
I. En yoğun tabakadır.
açan bir kişi aşağıdaki değişimlerden
II. Nikel ve demir elementlerinden oluşur. hangisini tabanda gözlemleyebilir?
III. Kalınlığı ve hacmi en fazla olan tabaka- A) Sıcaklık azalır.
dır. B) Basınç artar.
verilen bilgilerden hangileri söylene- C) Yoğunluk azalır.
mez?
D) 30 °C sıcaklık azalır.
A) Yalnız I B) II ve III C) I ve II E) Her 33 metrede sıcaklıkların 1°C azaldı-
D) I ve III E) Yalnız III ğını gözlemler.

y Sonradan birbirinden uzaklaşıp kuzeyde Laurasia ve güney- y Levha hareketleri; yaklaşma, uzaklaşma ve yan yana (yanal)
de Gondwana adlı iki kıta oluşmuş, bu kıtalar arasındaki de- yer değiştirme şeklindedir.
niz ise Tethys (Tetis) Denizi olarak adlandırılmıştır. Okyanusal - Kıtasal Yakınlaşması
y Levhalar hareket etmeye devam edince kara kütleleri parça- y Okyanusal levha yoğunluğu daha az olan kıtasal levhanın
lara ayrıldı. Ayrılan kara parçaları kıtaları oluşturdu. Kıtalar altına dalar. Bundan dolayı yüzeyde hendek oluşur. Bu olayın
arasına su dolarak okyanus ve denizler ortaya çıktı. meydana geldiği yere dalma - batma bölgesi denir.
y Yer kabuğu hareketleri ile ilgili en çok benimsenen görüş lev- y Okyanusal levha ateş küre içine dalarak erir ve magmaya karışır.
ha tektoniği teorisidir. Magma zayıf noktalardan yeryüzüne çıkar ve volkanlar oluşur.