Page 45 - 10. Sınıf Coğrafya Özetli Lezzetli Soru Bankası
P. 45
[TÜRKİYE'DE DIŞ KUVVETLER] 45
11
Yüzey sularının etkisiyle zayıflayan kaya yüzeyinde rüzgârların da
etkisiyle tafoni adı verilen oyuklar oluşur. Kurak yarı kurak ve sıcak
bölgelerde görülür.
Gevşek yapılı kayaların zayıf kısımlarının aşındırılmasıyla hâkim
rüzgâr yönüne paralel uzanan oluklar olan yardanglar oluşur.
EDİTÖR YAYINEVİ
Yatay tabakaların görüldüğü alanlarda zayıf malzemenin aşınması
sonucu tek tepeler hâlinde yükselen diklikler meydana gelir. Bu
kayaların zamanla alt kısımlarının aşınması sonucu mantar kaya
adı verilen şekiller oluşur.
Rüzgâr aşındırmasının şiddetli olduğu alanlarda toprağın ve küçük
boyutlu malzemelerin taşınması sonucu kayaların yüzeyi kapladığı
bir alan kalır. Bu arazilere çöl kaldırımı yada hamada adı verilir.
Verilen bilgilerden hareketle;
I. Rüzgârların kayaçların yapısında değişikliklere neden olduğu
II. Bitki örtüsünün zayıf olduğu alanlarda rüzgârın etkisinin daha fazla olduğu
III. Rüzgâr aşındırma şeklinin en fazla Akdeniz Bölgesi’nde görüldüğü
IV. Rüzgârların çevreyi etkileyen en önemli dış kuvvet olduğu
yukarıdakilerden hangileri söylenemez?
A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III D) III ve IV E) I, II, III ve IV
12 Aşağıda verilenlerden hangisi rüzgâr 13
aşındırma ve biriktirme şekillerinin yay- V I
gın olduğu yerlerin ortak özelliklerinden
biri değildir? IV
A) Yağış rejimi düzensizdir II III
B) Bitki örtüsü cılızdır.
C) Toprak yılın belirli dönmelerinde batak- Harita üzerinde numaralandırılan yerle-
lık halini alır. rin hangisinde akarsu aşındırma faali-
D) Günlük sıcaklık farkı fazladır. yetlerinin daha yaygın olması beklenir?
E) Hava genellikle açıktır. A) I B) II C) III D) IV E) V