Page 7 - 10-kimya-beceri-temelli-soru

1. KİMYANIN TEMEL KANUNLARI

ÜNİTE
VE KİMYASAL HESAPLAMALAR

KONULAR

• KİMYANIN TEMEL KANUNLARI
• MOL KAVRAMI

O DATA YAYINLARI

KİMYANIN TEMEL KANUNLARI Bu oranı uygulayabilmek için;

1- KÜTLENİN KORUNUMU (LAVOISIER) ● Bileşiklerde aynı türden elementler olmalı
Bu yasaya göre tepkimeye giren maddelerin kütle- ● Element çeşitliliği ikiden fazla olmamalı
leri toplamı, tepkime sonunda oluşan maddelerin
kütleleri toplamına eşittir. ● Bileşik formüllerinin sadeleştirilmiş halleri birbi-
riyle aynı olmamalıdır.
Bu eşitlik sağlanırken;
ÖRNEK: N O ve N O bileşikleri arasındaki katlı
● Toplam atom sayısı ve cinsi 2 3 2 5
oran nedir?
-
● Toplam proton, nötron, e sayısı ile toplam yük N'ler eşit olduğundan oksijenlerin oranı katlı oranı
3
5
korunur. verir. Katlı oran veya olur.
5 3
X + Y → Z + T
tepkimesi için m + m = m + m 'dir.
X Y Z T ● Bileşiklerde eşit element yoksa herhangi biri eşit-
lenerek katlı oran hesaplanır.
2- SABİT ORANLAR KANUNU (PROUST)
Bu yasaya göre bir bileşiği meydana getiren ele- MOL KAVRAMI
ment kütlelerinin oranı her zaman değişmez (sabit) 12 gram C izotopunun 6,02.10 karbon içerdiği
23
12
bir orandır.
23
belirlenmiştir. 6,02.10 sayısına Avogadro Sayısı
A =
A B için sabit oran, m X.A (N ) denir.
x y
A
Y.B
m
B
H O için m Avogadro sayısı kadar taneciğe (atom, iyon, molekül)
H = ? (H = 1, O = 16)
2 m 1 mol denir.
23
m 2x1 = → sabit orandır. Bu eşitliğe göre 1 mol Fe atomu = 6,02.10 adet Fe atomu
1
H =
m O 1x16 8 5 mol H O molekülü = 5x6,02.10 adet H O molekülü
23
2
2
harcanan hidrojen kütlesinin 8 katı oksijen harcanır. 0,01 mol CN iyonu = 0,01x6,02.10 adet CN iyonu
–
–
23
olarak ifade edilir.
3- KATLI ORANLAR KANUNU (DALTON)
Bu yasa kütlenin korunumu ve sabit oranlar yasası
kullanılarak oluşturulmuştur. ATOMİK KÜTLE BİRİMİ (akb)
1 1
Bu yasaya göre farklı iki element arasında birden 1 akb = 6,02.10 23 gram, 1 akb= N gram
fazla bileşik oluşuyorsa elementlerden birinin mik- A
23
tarı (sayısı) eşitken diğer elementin miktarının (sayı- 1 g = 6,02.10 akb veya N .akb demektir.
A
sının) oranına katlı oran denir.
5