Page 7 - 10. SINIF FAVORİ KİMYA DEFTERİM
P. 7
Ünite 1: Kimyanın Temel Kanunları ve Kimyasal Hesaplamalar ÖZETİN ÖZETİ
mol kavramı
Bağıl Atom Kütlesi
Q Bağıl atom kütlesi; başlangıçta H, sonra O ve en sonunda
12
12
IUPAC'ın aldığı kararla karbon - 12 (C - 12; C) izotopuna Q 1 tane C izotopunun kütlesinin 1/12'sine 1 atomik kütle
göre belirlenmiştir. birimi (akb) denir.
12
Q C izotopunun kütlesi ile karşılaştırılarak bulunan atom 5 1 akb = 12 C → C = 12 akb olur.
12
kütlesine bağıl atom kütlesi denir. 12
Q Bağıl atom kütlesi, kütle spektrometresi kullanılarak ölçü- 5 1 akb = 1 g → 1 g = 6,02.10 akb
23
lür ve birimsizdir. 6,02.10 23
İzotop Atomlar ve Ortalama Atom Kütlesi 5 Mol kütlesi M ile gösterilir. M
A
5 Elementin gerçek atom kütlesi A 'dır.
Q Proton sayıları aynı, nötron sayıları ve kütle numaraları N A
farklı olan atomlara izotop atomlar denir. 5 CO 'nin mol kütlesi (C: 12, O: 16);
2
M = C + 2.O → M = 12 + 2.16 = 44 g/mol
Hidrojen Atomunun İzotopları tomunun İzotopları A A
Hidrojen A
Q Mol kavramı yerine atom - gram, formül - gram, molekül
- gram, iyon - gram ifadeleri kullanılabilir.
1 H 2 H (D) 3 H (T)
1 1 1 Q Mol hesaplamaları için aşağıdaki bağıntılar kullanılabilir.
Protiyum Döteryum Trityum Q Tanecik sayısı (N) bilinen bir maddenin mol sayısı,
N
n = formülü ile hesaplanır.
Q İzotop atomların bağıl atom kütleleri ve doğada bulunma N A
Q Kütlesi (m) verilen bir maddenin mol sayısı,
yüzdeleri kütle spektrometresi ile ölçülür.
m
Q Ortalama atom kütlesi, bir elementin doğal izotoplarının n = M formülü ile hesaplanır.
A
kütlelerinin ağırlıklı ortalamasıdır. Q İdeal bir gazın hacmi (V) biliniyorsa mol sayısı,
A 1 . % + A 2 .% + ...
Ortalama atom kütlesi = 1 2 V (L)
100 5 Normal koşullarda, n =
(A: İzotopun kütlesi, %: İzotopun yüzdesi) 22,4
V (L)
5 Oda koşullarında, n = 24,5 formülleri ile bulunur.
Mol Kavramı Q 1 mol ideal gaz, normal koşullar altında (NŞA'da; 0 C ve 1
o
o
12
Q 1 mol, 12 g C izotopunun içerdiği atom sayısı kadar atm) 22,4 L, oda koşullarında (25 C ve 1 atm) 24,5 L hacim
tanecik (atom, iyon, molekül) içeren madde miktarıdır. kaplar.
Q 2 mol SO gazı için (S: 32, O: 16);
Q Mol sayısı, n ile gösterilir ve birimi mol'dür. 3
12
23
A
Q 12 g C izotopunun 6,02.10 tane atom içerdiği belir- 5 M = 32 + 3.16 = 80 g/mol'dür.
lenmiştir. 5 Kütlesi, 2.80 = 160 g = 160N akb'dir.
A
23
A
5 6,02.10 sayısına Avogadro sayısı denir ve N ile 5 2.32 = 64 g = 64N akb S atomu içerir.
A
gösterilir. 5 6.16 = 96 g = 96N akb O atomu içerir.
A
5 1 mol, Avogadro sayısı kadar taneciktir. 5 2 mol molekül = 2N tane molekül içerir.
A
23
5 1 mol C atomu = 6,02.10 tane C atomu 5 2 mol S = 2N tane S atomu içerir.
A
Q 1 mol, bağıl atom kütlesi kadar gram elementtir. 5 6 mol O = 6N tane O atomu içerir.
A
Q Bir elementin 1 tane atomunun gram cinsinden kütlesine 5 8 mol atom = 8N tane atom içerir.
A
gerçek atom kütlesi, 1 mol atomunun gram cinsinden küt- 5 NŞA'da 2.22,4 = 44,8 L'dir.
lesine mol kütlesi denir. 5 Oda koşullarında 2.24,5 = 49 L'dir.
Markaj Yayınları / 10. Sınıf Kimya 7
MARKAJ YAYINLARI