Page 38 - 10. SINIF FİZİK FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TEST 2 4. ÜNTE: OPTK

5 Yansıtıcı b�r küre parçasından elde ed�len aynalara küre- 7 Asal eksene paralel gönder�len ışınların yansıyanları-
sel ayna den�r. İç yüzey� yansıtıcı yüzey olarak kullanılan nın ya da uzantılarının asal eksen üzer�nde toplandığı
küresel aynalara çukur ayna, dış yüzey� yansıtıcı yüzey noktaya aynanın odak noktası den�r. (I) Odak noktası F
olarak kullanılan küresel aynalara da tümsek ayna den�r. sembolüyle göster�l�r. (II) Odak noktası, tepe noktası �le
Küresel aynaların küre yüzey�n� tamamlayacak şek�lde merkez noktası arasındak� uzaklığı �k� eş�t parçaya bölen
elde ed�len küresel yüzey�n merkez noktası (M), aynı noktadır. (III) Odak noktasının tepe noktasına olan uzak-
zamanda küresel aynaların eğr�l�k merkez�d�r. Küresel lığına odak uzaklığı den�r ve odak uzaklığı f sembolüyle
aynayı �k� eş�t parçaya bölen ve eğr�l�k merkez�nden göster�l�r. (IV) Aynanın eğr�l�k yarıçapı �k� odak uzaklığına
geçen doğruya asal eksen den�r. Asal eksen �le aynanın eş�tt�r (r = 2f). (V) Bu durumda küresel b�r aynanın odak
kes�şt�ğ� noktaya tepe noktası (T) den�r. Merkez �le tepe uzaklığı sadece aynanın eğr�l�k yarıçapına bağlıdır.
noktası arasındak� uzaklığa da aynanın eğr�l�k yarıçapı Bu parça �k� paragrafa ayrılmak �sten�rse �k�nc�
(r) den�r.
paragraf numaralandırılmış cümleler�n hang�s�yle
Bu parça d�l ve anlatım yönünden değerlend�r�ld�- başlar?
ğ�nde aşağıdak�lerden hang�s� söylenemez?
A) I B) II C) III D) IV E) V
A) Zıt anlamlı sözcüklere yer ver�lm�şt�r.
B) Özetleyen ve sonuç b�ld�ren b�r �fadeye yer ver�lm�şt�r.
C) Ter�m anlamlı sözcükler kullanılmıştır.
D) Karşılaştırmaya yer ver�lm�şt�r.
E) Açıklayıcı anlatım tekn�ğ� kullanılmıştır.

6 Küresel aynalar farklı kullanım alanlarına sah�pt�r. Çukur 8
aynalar d�şç� ve dağcı ek�pmanlarında, teleskop ve m�k- I. Kaşığın çayda kalan kısmından yansıyarak havaya
roskopların yapısında sıkça kullanılır. Ayrıca ışıldak, el çıkan ışık �lerleme doğrultusundan sapar.
fener� ve araba farı g�b� aydınlatma gereçler�nde de çukur
aynadan yararlanılır. Tümsek aynalar �se araçların yan II. Bu nedenle fonda yer alan ç�zg�lere bardakların önün-
ve d�k�z aynaları �le dar sokaklardak� ve otoparklardak� den bakıldığında ç�zg�ler gerçek görüntüsünden farklı
kesk�n dönüşlerde kullanılmaktadır. Günlük hayatta küre- görülür.
sel ayna g�b� davranan c�s�mlerle de karşılaşılmaktadır. III. Aynı şek�lde düzgün s�yah ve beyaz ç�zg�lerden oluş-
Örneğ�n yemek kaşığının �ç yüzey� çukur ayna g�b� davra- muş b�r fon önüne su dolu bardaklar konulduğunda
nırken dış yüzey� tümsek ayna g�b� davranır. Çel�k tencere bardaklardak� sudan geçen ışık doğrultu değ�şt�r�r.
ve deml�kler�n dış yüzeyler� �se tümsek ayna g�b� davra- IV. Bu nedenle kaşığın çaydak� kısmı havadak� kısmın-
nırken çanak antenler çukur ayna g�b� davranır.
dan kopukmuş g�b� görülür.
Bu parçanın konusu aşağıdak�lerden hang�s�d�r?
Parçadak� numaralandırılmış cümlelerden hang�ler�
A) Ayna türler� ve kullanım alanları yer değ�şt�r�rse parçanın anlam bütünlüğü sağlanmış

B) Çukur aynaların hayatımıza etk�ler� olur?
C) Tümsek aynaların hayatımızı kolaylaştıran yanları A) I ve II B) I ve III
D) Günlük hayatta düzlem aynanın kullanım alanları C) II ve III D) II ve IV
E) Ayna türler�n�n yapısı E) III ve IV

38 Markaj Yaynlar / 10. Snf Fizik
MARKAJ YAYINLARI