Page 9 - lgs-fen-sari-kitap

MEVSİMLER VE İKLİM 21
13 Yeryüzündeki sıcaklık dağılışını etkileyen
temel faktörler Güneş ışınlarının yere
düşme açısıdır. Dik açıyla gelen Güneş
ışınları dar alanlara, dar açıyla gelen
Güneş ışınları ise geniş alanlara enerji
verir. Böylece Güneş ışınlarının dik
Dar alan Geniş alan
açıyla geldiği yerler çok ısınırken, dar
Güneş ışınlarının enerji verme alanı
açıyla geldiği yerler ise daha az ısınır.

Güneş ışınlarının geliş açısı;
I. Dünya’nın şekline bağlı olarak Güneş ışınlarının yere düşme açısı Ekvator’dan kutuplara doğru daralır.

II. Dünya’nın günlük hareketine bağlı olarak gün içinde değişir ve bu durum gün içinde sıcaklığın değişmesine
neden olur.
III. Dünya’nın yıllık hareketi ve eksen eğikliğine bağlı olarak yıl boyunca değişir, bu da sıcaklığın değişmesine
neden olur.
IV. Dünya’nın yeryüzü şekillerinin eğim özellikleri, dağların uzanış doğrultularına göre değişir.

V. Kara ve denizlerin dağılışına göre değişir.
Yukarıdaki şekilde Güneş ışınlarının geliş açılarını değiştiren özellikleri sıralayan bir öğrenci hangi
maddelerde yanlış bilgi vermiştir?
C) I ve V
B) Yalnız V
D) II, III ve IV
A) Yalnız I EDİTÖR YAYINEVİ
14 Sultan: Ülkemizde Akdeniz Bölgesi’nde yazlar 15 Melda: Bu hava olayı havadaki su buharının top-
sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer. Sıcaklık rak, ağaç gibi yerlere yoğuşarak su damlacığı
ortalamaları kıyılarda sıfırın altına düşmez. hâlinde düşmesidir.
Kahraman: Meteorolojiden alınan verilere göre İç Selda: Bu hava olayı soğuk havanın etkisi ile su
Anadolu Bölgesi’nde pazartesi ve salı günleri yağış buharının buz kristalleri hâlinde yeryüzüne inme-
görülecektir. Çarşamba günü ise parçalı bulutlu sidir.
olması bekleniyor. Yelda: Bu hava olayı çok küçük su damlacıklarının
yoğuşmasıyla oluşan yüzey bulutlarıdır.
Sultan ve Kahraman’ın yukarıda yaptıkları açık-
lamalara göre; Yukarıdaki öğrencilerin verdikleri hava olayla-
rına ilişkin aşağıda yapılan yorumlardan han-
I. Sultan, iklim kavramına örnek vermiştir.
gisi yanlıştır?
II. Sultan; Kahraman’ın elde ettiği verileri uzun
süre toparlayıp değerlendirerek yorum yapa- A) Melda’nın bahsettiği hava olayı çiydir ve yer-
bilir. yüzüne yakın gerçekleşir.
B) Selda’nın bahsettiği hava olayı kardır ve gök-
III. Sultan’ın verdiği kavramın bölgesel özellikle-
yüzüne yakın gerçekleşir.
rinin belirlenmesi için birkaç aylık meteoroloji
C) Yelda’nın bahsettiği hava olayı kırağıdır ve
verilerini yorumlamak yeterlidir.
gökyüzüne yakın gerçekleşir.
öncüllerinden hangileri doğru bilgi içerir?
D) Melda’nın anlattığı yoğuşma olayı gökyüzüne
A) I ve II B) I ve III yakın yerde meydana gelirse adına yağmur
C) II ve III D) I, II ve III denir.