Page 30 - lgs-beceri-beyaz-kitap
P. 30

110                                                                                 TÜRKÇE
             7  Çeyrek asırdır katı bir şekilde “tek çocuk” politi-  9  Bu ihtiyar büyük nine tam doksan yedi yaşında idi.
                kası uygulayan Çin’de, yaşlılık problemi, ailelerin   Köşelerin hafif karanlıklarından bazen uyanır gibi
                erkek çocuk talebini ön plana çıkarması, bunun   ayrılan gözlerini ara sıra, karşısında kitap okuyan
                sonucunda ülke nüfusunda cinsiyet dengesizliği-  genç kıza, bu torununun torununa atfediyordu...
                nin oluşması ve erkek nüfusun eş bulmakta zor-  Birden, üç dişi kalan buruşuk ağzını açtı. Esnedi.
                lanmasından dolayı bu uygulamadan yavaş yavaş   Bir mumya uzvu kadar sararmış, katılaşmış elini
                vazgeçilmeye hazırlanılıyor. Kore Savaşı ve aşırı   başına götürdü.
                kıtlık  yıllarından  sonra  Mao’nun  emriyle  çoğal-  Parçadaki  cümleler  ögelerine  ayrıldığında
                maya başlayan fakat bu sefer de aşırı nüfus artı-  hangi seçenekteki öge dizilimi elde edilemez?
                şından dolayı 10 yıl önce “tek çocuk” politikasını   A)  Zarf tamlayıcısı / Nesne / Yüklem
                uygulamaya başlayan Çin’de, ailelerin ikinci çocuk
                yapması isteniyor. Nüfusun yaşlanması, akrabalık   B)  Nesne / Yer Tamlayıcısı / Zarf tamlayıcısı /
                denen kavramın ortadan kalkması ve ekonomik       Yüklem
                nedenlerden dolayı tek çocuğu olan kişilerin ikinci   C)  Nesne / Yer Tamlayıcısı / Yüklem
                çocuk yapmalarının teşvik edildiği bildirildi.  D)  Özne / Yüklem
                Parçada  yer  alan  neden-sonuç  cümlelerine
                göre Çin’in “tek çocuk” politikasından vazgeç-
                mesinde  etkili  olan  nedenler  aşağıdakilerin   10  Aşağıdakilerin hangisinde verilen dizeler tek
                hangisinde doğru işaretlenmiştir?
                                                               yargı bildiren bir cümle (basit) oluşturmakta-
                      Cinsiyet   Kore  Ekonomik  Nüfusun       dır?
                    Dengesizliği  Savaşı  Nedenler  Artması
                                                               A)  Ne zaman seni düşünsem
                A)      ✓                 ✓
                                                                  Bir ceylan su içmeye iner.
                B)      ✓     EDİTÖR YAYINEVİ
                                 ✓
                                                               B)  Bir dala konmuştu karga cenapları;
                C)               ✓                 ✓              Ağzında bir parça peynir vardı.
                D)                        ✓        ✓           C)  Benim bu gidişe aklım ermiyor,
                                                                  Fukara hâlini kimse sormuyor.

                                                               D)  Aydınlıklar, esenlikler, mutluluklar
                                                                  Hiçbiri gözlerin kadar anlamlı değil.



                                                            11  (I) Minik bir göçmen kuşun çığlığında yakaladım
                                                               sabahı. (II) Ne gece ne sabahtı zaman. (III) Son-
                                                               suzluğun gri örtüsünü yırtmak üzereydi güneşin ilk
                                                               ışıkları. (IV) Öylesine bir günü kucaklamak üze-
             8  (1) Birden canı sıkılıvermişti Halime Kaptan’ın. (2)
                Kendini bu kadınlardan ayrı cinste bir yaratık gibi   reyken aydınlık, evrenin sonsuzluğunda bir nokta
                görüyordu. (3) Konuşacak bir konusu kalmamıştı   gibiydim.  (V)  Başımı  pencereye  çevirince,  göz
                onlarla. (4) Mavzerden, tabancadan hoşlanıyordu   göze geldik denizle ve denizin eşsiz mavisi ile.
                artık. (5) İnebolu’da, Halil’in Boyran altında tente   (VI) Henüz uyanmamıştı martılar, gemiler, balıkçı
                çekip içinde nöbet beklediği sandalda, sandalın   tekneleri, kayıklar. (VII) Her şey, her yer uykudaydı.
                başaltında çadır bezine sarılı kız gibi dört mavzeri   Aybüke,  yukarıdaki  metni  inceleyerek  şekilce
                vardı, bir iki sandık da fişeği… (6) Ambarı cephe-  olumlu olduğu hâlde anlamca olumsuz olan cüm-
                dekilerin işine yarar şeylerle doldurup pupa yelken   leler ile hem şekilce hem de anlamca olumsuz olan
                yola düzülmeliydi.                             cümlelere birer adet örnek göstermek ister.
                Metindeki cümlelerin hangilerinde deyim, yük-  Buna göre Aybüke metindeki hangi cümleleri
                lem görevinde kullanılmıştır?                  örnek olarak gösterebilir?
                A) 1 ve 6           B) 4 ve 6                  A) I ve III         B) II ve VI
                C) 2 ve 3           D) 1 ve 5                  C) III ve V         D) VI ve VII
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35