Page 25 - 2025 GYS Orman Genel Müdürlüğü Sivil Savunma Uzmanı Konu Anlatımlı

16.
4857 SAYILI IŞ KANUNU

ÜNİTE

DATA YAYINLARI
BİRİNCİ BÖLÜM Bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet
Genel Hükümler üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir
bölümünde işletmenin ve işin gereği ile teknolojik
nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş
Amaç ve kapsam: –Madde 1 için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı
Bu Kanunun amacı işverenler ile bir iş sözleşme- işte çalıştıran diğer işveren ile iş aldığı işveren arasında
sine dayanarak çalıştırılan işçilerin çalışma şartları kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi denir. Bu
ve çalışma ortamına ilişkin hak ve sorumluluklarını ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri
düzenlemektir. ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt
işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan
Bu Kanun, 4 üncü Maddedeki istisnalar dışında kalan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur.
bütün işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren
vekillerine ve işçilerine faaliyet konularına bakılmaksızın Asıl işverenin işçilerinin alt işveren tarafından işe alı-
uygulanır. narak çalıştırılmaya devam ettirilmesi suretiyle hakları
kısıtlanamaz veya daha önce o işyerinde çalıştırılan
İşyerleri, işverenler, işveren vekilleri ve işçiler, 3 üncü kimse ile alt işveren ilişkisi kurulamaz. Aksi halde ve
maddedeki bildirim gününe bakılmaksızın bu Kanun genel olarak asıl işveren alt işveren ilişkisinin muva-
hükümleri ile bağlı olurlar. zaalı işleme dayandığı kabul edilerek alt işverenin işçi-
leri başlangıçtan itibaren asıl işverenin işçisi sayılarak
Tanımlar: –Madde 2 işlem görürler. İşletmenin ve işin gereği ile teknolojik
Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişiye nedenlerle uzmanlık gerektiren işler dışında asıl iş bölü-
işçi, işçi çalıştıran gerçek veya tüzel kişiye yahut tüzel nerek alt işverenlere verilemez.
kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlara işveren, işçi ile (Ek fıkra: 1/7/2006-5538/18 md.) Kanuna veya
işveren arasında kurulan ilişkiye iş ilişkisi denir. İşveren Cumhurbaşkanlığı kararnamesine dayanılarak kurulan
tarafından mal veya hizmet üretmek amacıyla maddî kamu kurum ve kuruluşları ile bunların doğrudan veya
olan ve olmayan unsurlar ile işçinin birlikte örgütlendiği dolaylı olarak sermayesinin en az yüzde ellisine sahip
birime işyeri denir.
oldukları ortaklıklarda, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu
İşverenin işyerinde ürettiği mal veya hizmet ile nitelik veya diğer kanun hükümleri çerçevesinde, hizmet alımı
yönünden bağlılığı bulunan ve aynı yönetim altında amacıyla yapılan sözleşmeler gereğince, yüklenici ara-
örgütlenen yerler (işyerine bağlı yerler) ile dinlenme, cılığıyla çalıştırılanlar, bu şekilde çalışmış olmalarına
çocuk emzirme, yemek, uyku, yıkanma, muayene ve dayanarak;
bakım, beden ve meslekî eğitim ve avlu gibi diğer eklen- a) Bu kurum, kuruluş ve ortaklıklara ait kadro veya
tiler ve araçlar da işyerinden sayılır. pozisyonlara atanmaya,
İşyeri, işyerine bağlı yerler, eklentiler ve araçlar ile oluş- b) Bu kurum, kuruluş ve ortaklıklara ait işyerlerinin
turulan iş organizasyonu kapsamında bir bütündür. kadro veya pozisyonlarında çalışanlar için toplu iş söz-

(Ek fıkra: 23/7/2010-6009/48 md.; Mülga dördüncü fıkra: leşmesi, personel kanunları veya ilgili diğer mevzuat
20/6/2012-6331/37 md.) hükümlerine göre belirlenen her türlü malî haklar ile
sosyal yardımlardan yararlanmaya,
İşveren adına hareket eden ve işin, işyerinin ve işlet-
menin yönetiminde görev alan kimselere işveren vekili hak kazanamazlar.
denir. İşveren vekilinin bu sıfatla işçilere karşı işlem ve (Ek fıkra: 1/7/2006-5538/18 md.) Sekizinci fıkrada belir-
yükümlülüklerinden doğrudan işveren sorumludur. tilen işyerlerinde yükleniciler dışında kalan işverenler
Bu Kanunda işveren için öngörülen her çeşit sorumluluk tarafından çalıştırılanlar ile bu işyerlerinin tâbi oldukları
ve zorunluluklar işveren vekilleri hakkında da uygulanır. ihale mevzuatı çerçevesinde kendi nam ve hesabına
İşveren vekilliği sıfatı, işçilere tanınan hak ve yükümlü- sözleşme yaparak üstlendiği ihale konusu işte doğrudan
lükleri ortadan kaldırmaz. kendileri çalışanlar da aynı hükümlere tâbidir. Sekizinci
fıkrada belirtilen kurum, kuruluş veya ortaklıkların ser-
mayesine katıldıkları ortaklıkların kadro veya pozis-