Page 10 - 2024 KPSS JÜRİ TÜRKÇE SORU BANKASI - DATA YAYINLARI
P. 10
BÖLÜM 4 ANLATIM BOZUKLUĞU
ANLAMA DAYALI ANLATIM BOZUKLUĞU
Gereksiz Sözcük ve Ek Kullanımı Birbiriyle Karıştırılan Sözcüklerin Kullanımı
Aynı anlama gelen ek veya sözcüklerin cümlede bir- Seslerin benzerliği ya da anlamların yakınlığı nede-
likte kullanılmasıdır. Cümlede düşüncenin belirtilme- niyle sözcüklerin karıştırılmasıdır.
sinde belli bir görevi olmayan sözcükler gereksizdir. Örnek: Deterjandan elleri tahrip (tahriş) oldu.
Örnek: Kendini tanıştırdı .
Örnek: Karşılıklı mektuplaşıyorlar. tanıttırdı
DATA YAYINLARI
(İnsan kendisini tanıştıramaz, tanıtır.)
Örnek: Bari hiç olmazsa sen burada kal.
Örnek: Düğün için resim çektirdik. (fotoğraf)
Sözcükleri Yanlış Yerde Kullanma Sözcüğün Yapısal Bozukluğu
Yerinde kullanılmayan sözcüklerin, cümlenin anla- Kimi zaman yapım eklerinin sözcüklere yanlış getiril-
mını değiştirmesine veya yanlış anlaşılmasına neden mesinden kimi zaman da gereksiz ek kullanımından
olmasıdır. kaynaklanan anlatım bozukluğudur.
Örnek: Bütün gün bomboş evde oturdum. Örnek: Yemekleri kokturmayalım .
kokutmayalım
Örnek: On yıldır bakkalcılık yapıyorum.
Örnek: Çok evde oturanın elbette canı sıkılır. bakkallık
Örnek: Ortamı çirkinletmeyelim .
çirkinleştirmeyelim
Anlamca Çelişen Sözcüklerin Birlikte Kullanılması Mantık ve Sıralama Yanlışlığı
Anlamca, cümlenin yargısıyla uyuşmayan, cümlede Cümledeki anlamın belli bir sırayı takip etmeden
iletilen yargıyla çelişen ya da karşıtlık yaratan sözlerin oluşturulmasıdır. Kavramların önem sırasının karıştı-
bir arada kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar. rılması veya cümlenin mantık açısından yanlış oluş-
Örnek: Kitabını almak için yavaşça yerinden fırlayı- turulmasıdır.
verdi. Örnek: Bu yazıyı değil okumak, anlamak bile imkânsız.
Örnek: Tam beş yıla yakındır buraya gelmedim. okumak anlamak
Örnek: Elbette o da bu işe karışmış olabilir. Örnek: Bir yatakta ölü olarak uyanmak istemiyorum.
(Ölü olarak uyanılması mantık dışıdır.)
Anlam Belirsizliği Yanlış Anlamda Deyim Kullanılması
Cümlede kişi ve kuruluş bakımından belirsizliğin Deyimlerin cümlenin anlamına uygun olarak kullanıl-
ortaya çıkmasıdır. Cümlede kişilerin yerini tutan mamasıdır. Deyimler, dilin anlatım gücünü ve söyleyiş
zamirlerin kullanılmaması anlam belirsizliğine yol güzelliğini zenginleştiren unsurlardır.
açar. Örnek: Onun iyiliklerine hep göz yumduk. (Göz
minnettar kaldık.
Örnek: Bu konudaki kararını beğendim. (Kimin
kararı? Senin / onun) yummak, olumsuz durumlar için kullanıldığından bu
cümleye uygun değildir.)
Örnek: İşe başlamadığını bugün annenden öğren- Örnek: Herkes, kulak kabartmış öğretmeni dinliyordu.
dim. (Kimin işe başlamadığını? Senin / onun) kulak kesilmiş
Örnek: Dün akşamki yemekte de kardeşini göreme- (Kulak kabartmak, gizlice dinlemek anlamına geldi-
dim. (Kimin kardeşini? Senin / onun) ğinden bu cümleye uygun değildir.)
104
