Page 15 - Hava Kuvvetleri GYS-UDS Konu Anlatımlı Soru Bankası

8.
ETİK DAVRANIŞ İLKELERİ
ÜNİTE

ETİK DAVRANIŞ seçim yapma durumunda kalan bireyin tercih
etmesi gereken davranışı ifade eder.
Etik kavramı Grekçe bir kelime olup alışkanlık ve Norm: Etik açıdan norm, bireyin davranışlarını
karakter manasına gelmektedir. Türk dil kurumu- değerlendirmede kullanılan ölçüt olarak tanımla-
na göre etik; töre ve ahlak anlamına gelmektedir.
nabilir. Ayrıca norm kavramı uyulması gereken
Türk Dil Kurumu sözlüğünde ahlak; toplum için- kurallar anlamını da karşılamaktadır.
de kişilerin uymak zorunda oldukları kurallardır.
Ahlak, etik kavramının içindedir. Ahlakta göre- Karakter: Bireyi başkalarından ayıran temel
belirti, bireyin davranış biçimlerini belirleyen
celik hakimken etik değerlerde görecelik yoktur.
kendine özgü yapı şeklinde tanımlanabilir.
Etik: İnsan ilişkilerinde temel olan değerleri,
normları ve koyulan kuralları doğru yanlış, iyi Değerler: Bireyin hayatı boyunca çevreyle etki-
kötü gibi ahlaki açıdan değerlendiren bir felsefe leşimi sonucunda ortaya çıkan davranışlarında
disiplinidir (İnal 1996). Etik değerler toplumlara, ve ilişkilerinde üzerinde durduğu ve önem at-
dillere ve ırklara göre değişkenlik gösteremez. fettiği ilkelerdir.

Ahlak: İnsanların sosyal hayatlarında uymak Etik Kodlar: Kurumların misyonları doğrultu-
zorunda oldukları davranış kuralları olarak ta- sunda şekillenmiş karar ve eylemlerdir. Kurum-
nımlanır. Ahlaki kurallar toplumdan topluma de- ların işleyişinde var olan düzenlemeler ve insan
ğişebilir. Bazen aynı toplum içinde farklı ahlaki haklarına karşı uymak zorunda olduğu sorumlu-
kurallar olabilir. luklardır. Etik kodlar söz konusu kuruluştaki tüm
davranışları yöneten etik ilkeleri genel hatlarıyla
Ahlak daha yerel özellik taşırken farklı cinsel, ortaya koyar.
etnik, ulusal kimliklerde değişken olabilmekte-
dir. Ancak etik daha soyut ve genel özellikler Mark Schwartz’ın etik kodlara ilişkin belirle-
taşımaktadır. Etik; toplumlarda, gruplarda, farklı diği 8 mecaz ve bunların etkileri şunlardır:
kimliklerde değişmez, aynı özellik taşır. Avrupa Kural kitabı olarak: Çalışanlardan beklenen
kökenli bir eğitimcinin etik anlayışı ile Asya veya davranışları açıklayan etik kodlardır.
Afrika kökenli bir eğitimcinin etik anlayışında
fark yoktur. Yol gösterici levha olarak: Çalışanlara bazı
davranışlarının uygunluğunu kontrol etmeleri
Erdem: Bireyin dışsal kaynaklı herhangi bir bas- için diğer kaynaklara başvurmaları hususunda
kıya maruz kalmadan gösterdiği özgün davra- yol gösteren etik kodlardır.
nışlardır. Erdem kavramı; ölçülü ve dengeli dav-
ranma, aşırı uçlarda yer almama, orta yolu tercih Ayna olarak: Çalışanların, çeşitli davranışların
etme, ruhsal olgunluk gibi anlamları da kapsar. kurum tarafından kabul edilebilir olup olmadığını
önceden görebilmesi için onlara fırsat sağlayan
Vicdan: Bireyin kendi davranışlarını değerlen- etik kodlardır.
dirmesini ve ahlaki olarak kendini dış etkilere
bağlı olmaksızın yani kendiliğinden yargılama- Büyüteç olarak: Çalışanları söyledikleri ve
sını sağlayan içsel güçtür. yaptıkları şeylere daha yakından bakmaya sevk
eden etik kodlardır.
İyi: Ahlak, din ve etiğin inceleme alanına giren Kalkan olarak: Çalışanların etik dışı isteklerle
“iyi” kavramı; muhtemel davranışlar arasında
mücadele etmelerine destek veren etik kodlardır.

373