Page 21 - 2024 kültür ve turizm bakanlığı gys müze araştırmacısı konu anlatımlı

6. ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ

BÖLÜM POLİTİKASI

DATA YAYINLARI
1923 - 1932 YILLARI ARASINDA Ɖ Batılı devletlerle zıt düşmeyi dış politika
TÜRK DIŞ POLİTİKASI esasları içerisinde reddeden Türkiye fazla
diretmeyerek 5 Haziran 1926’da İngiltere ile
Ɖ Türkiye, Lozan Antlaşması’nın imzalanma- Ankara Antlaşması’nı imzaladı.
sının ardından ağırlıklı olarak iç politikaya
yönelmiş ve dış politikayı ikinci planda tut- Ɖ Bu antlaşmaya göre;
muştur.
Ý Musul ve Kerkük Irak’a bırakılacaktır.
Ɖ Bunda iki önemli gerekçe etkili olmuştur.
Ý Musul petrol gelirlerinin %10’u 25 yıl
Ý Lozan Antlaşması’yla Misak-ı Milli İlkele-
rine büyük oranda ulaşılması ve Türkiye’ye boyunca Türkiye’ye verilecektir.
yönelik herhangi bir devletin tehdit unsuru Ý Hakkari Türkiye’ye bırakılacaktır.
oluşturmaması
Ɖ Musul’un elden çıkmasında Şeyh Sait İsyanı
Ý Yeni Türk Devleti’nin yeniden yapılandırıl- ve Nasturi Ayaklanması etkili olmuştur.
masına gereksinim duyulması

Ɖ Türkiye bu dönemde İngiltere’yle Musul; Nüfus Mübadelesi
Fransa ile borçlar ve yabancı okullar, Suriye Ɖ Lozan’a göre İstanbul Rumları ile Batı Trakya
sınırı; Yunanistan ile nüfus mübadelesi gibi Türkleri dışında kalan Anadolu’daki Rumlarla
Lozan’dan kalma konularda sorunlar yaşa- Yunanistan’daki Türkler yer değiştirecekti.
mıştır.
Ɖ Fakat Yunanistan Mondros sırasında
Ɖ Türkiye, bu sorunların milli çıkarlara uygun İstanbul’a yerleşmiş Rumları da İstanbul’da
çözümlenmesi için var gücüyle uğraşmıştır. bırakmak isteyince sorun çıktı.

Musul Sorunu Ɖ 1928 yılında bu sorunlar Milletler Cemiyeti’nde
görüşüldüğü halde çözülemedi.
Ɖ Musul, Mondros’un 7. maddesi gereğince
İngilizler tarafından işgal edilmişti. Ɖ 1930 Haziran ayındaki anlaşmayla sorun
çözümlendi. Bu antlaşma ile İstanbul Rum-
Ɖ Lozan Antlaşması’yla Musul sorunu sonraya ları ile Batı Trakya Türklerinin hepsi yerleşik
bırakılmıştır.
sayıldı (Ahali Mübadelesi).
Ɖ 1924 yılında İngiltere ve Türkiye arasında
yapılan Haliç Konferansı’nda da bir sonuç Ɖ Bu sorunun çözülmesi Türkiye’nin Millet-
alınamayınca sorun Milletler Cemiyetine ler Cemiyetine üye olmasında ve Balkan
taşınmıştır. Antantı’nın imzalanmasında etkili olmuştur.
Ɖ Milletler Cemiyeti Brüksel Hattı adı altında Ɖ Venizelos, Atatürk’ü 1934 yılında Nobel Barış
geçici sınır çizerek Musul’un Irak’a ait oldu- Ödülü’ne aday göstermiştir.
ğunu kabul etti.

Ɖ Türkiye’nin Musul ile ilgili görüşmelerini sür- Yabancı Okullar Sorunu
dürdüğü sırada 1925 yılında Şeyh Sait İsyanı Ɖ Yabancılar kapitülasyonlar aracılığıyla Türk
başladı. Bu durum dış politika ile yeterince ülkesinde birçok okul açarak önemli kültürel
ilgilenememesine yol açtı. haklara da sahip olmuşlardır.
246