Page 37 - 9-sinif-vip-tum-dersler-soru-bankasi-22

ŞİİRLE İLGİLİ KAVRAMLAR - I 3. ÜNİTE - 1. TEST 193

Şiir: Duygu ve hayallerin bir düzene bağlı olarak çekici bir dil ve ahenkli mısralar hâlinde aktarılması sanatıdır.

Nazım Birimi: Şiiri oluşturan mısraların kümele- Nazım Biçimi (Şekli): Bir şiirin dış yapısı; şiirde
niş biçimine nazım birimi denir. dizelerin kümelenişi, ölçüsü ve uyak düzenine göre

Dize (Mısra): Şiiri oluşturan en küçük nazım birimi aldığı biçime nazım şekli adı verilir.
dizedir. Şiirdeki her bir satıra dize denir. Halk şiirinde kullanılan nazım biçimleri şunlardır:

Beyit: İki dizeden oluşan nazım birimine beyit adı Anonim halk şiiri: mani, türkü.
verilir. Beyit, divan şiirinde yaygın olarak kullanı- Âşık tarzı halk şiiri: koşma, semai, varsağı, destan.
lan bir nazım birimidir.
Divan şiirinde kullanılan nazım biçimleri şunlardır:
Dörtlük: Aralarında anlamca bütünlük bulunan
dört dizenin oluşturduğu nazım birimine dörtlük Beyitlerle kurulanlar: gazel, kaside, mesnevi, müs-
denir. Halk şiiri nazım birimidir, aynı zamanda Türk tezat, kıt'a.
edebiyatının millî nazım birimidir. Bentlerle kurulanlar: tuyuğ, rubai, şarkı, murabba,
terkibibent, terciibent, muhammes.
Bent: Şiirde anlam bütünlüğü içinde olup üç, beş
veya daha fazla dizeden oluşan bölümlere bent de- Batı etkisindeki Türk şiiri nazım biçimleri şunlardır:
nir. • sone, terzarima, balat, triyole, serbest nazım.

1. Şiirle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlış- 3. Aşağıdakilerden hangisi divan şiirinin bentlerle
tır? kurulan nazım şekillerinden biri değildir?

A) Duygu, hayal ve düşüncelerin bir düzene bağ- A) Murabba
lı olarak çekici bir dil ve ahenkli mısralar içinde B) Tuyuğ
aktarılmasıdır.
C) Müstezat
B) Öznel nitelikleri ağır basan bir türdür.
D) Şarkı
C) Şiirde gerçeklik, insanın duygu ve zevk süzge-
cinden geçerek değişir. E) Rubai
D) Ses ve söyleyiş güzelliği esasına dayanır.
E) Kelimelerin herkeste aynı çağrışımları uyandır-
masına özen gösterilir.

2. Yoruma göre değişir şiir 4. Gölgeler içinde ağaçlar yorgun
Soldan sağa, sağdan sola Her tarafta yetim bir tevekkül var
Bin türlü okunur Sanki fısıldıyor Anadolu’nun
Ve büyülü bir kumaş gibi Uyuyan ruhuna ninniler rüzgar
Her okunuşunda yeniden dokunur.
Yukarıdaki şiirle ilgili;
Yukarıdaki dizelerde şiire özgü hangi nitelik vur-
gulanmıştır? I. Nazım birimi dörtlüktür.
II. Mecaz anlamlı sözcükler kullanılmıştır.
A) Biçimce güzellik
III. Nesnel bir anlam dünyası vardır.
B) Anlam zenginliği
yargılarından hangileri söylenebilir?
C) Dramatik söyleyiş
D) Anlamca kapalılık A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
E) Duygu yoğunluğu D) II ve III E) I, II ve III
EDİTÖR YAYINEVİ