Page 14 - 4-sinif-telafi
P. 14

SÖZCÜK ANLAMI- ÇAĞRIŞIM - EŞ ANLAM - EŞ SESLİ - ZIT ANLAM - TERİM ANLAM - GERÇEK ANLAM - MECAZ ANLAM  13

           SÖZLÜK ANLAMI                               SESTEŞ (EŞ SESLİ) SÖZCÜKLER                   Örnek:

           •  Sözcüklerin olumsuz hâlleri onların zıt anlam- EDİTÖR YAYINEVİ
           Anlamını  bilmediğimiz  kelimelerin  anlamını  öğ-  •  Yazılışları ve okunuşları aynı, anlamları farklı     ●  Geçimini  toprağı  ekerek  sağla-
           renmek için sözlükten yararlanırız.            olan sözcüklere sesteş (eş sesli) sözcükler    yan kimse.
                                                          denir.                                        ●  İçinde öğütme işi yapılan yer.
           Sözlük: Bir dilin sözcüklerini abece sırasıyla vererek
           anlamlarını açıklayan, tanımlayan yapıttır. Kelime-  ⤷   Yaş, gül, kaz, kız, dolu, yol, çay, sal, yaz gibi     ●  Arpa, buğday, yulaf vb. ekinlerin
                                                                                                         tanelerini taşıyan kılçıklı başı.
                                                           sözcükler sesteştir.
           lerin sözlük anlamlarını bulurken kelimenin cümle                                         Aşağıdaki  görsellerden  hangisi  yu-
           içindeki anlamına bakmamız gerekir.         GERÇEK ANLAM                                  karıdaki tanımlardan herhangi birini
                                                       •  Bir  sözcüğün  herkes  tarafından  bilinen  ve   karşılamaz?
                                                          aklımıza  gelen  ilk  anlamına  gerçek  anlam
           EŞ ANLAMLI SÖZCÜKLER                           denir.                                     A)
           •  Yazılışları  ve  okunuşları  farklı,  anlamları  aynı   •  Sözcüklerin sözlükte ilk sırada yer alan an-
             olan  sözcüklere  eş  anlamlı  (anlamdaş)  söz-  lamları, genellikle gerçek anlamlarıdır.
             cükler denir.                              ⤷   Aldığın yüzük çok parlıyor.
           •  Eş anlamlı sözcükler birbirlerinin yerine kulla-
             nılabilir.                                MECAZ ANLAM                                   B)
            ⤷   Beyza’nın yaptığı röportajdaki renkli sözcükler   •  Bir  sözcüğün  gerçek  anlamından  uzakla-
               eş  anlamlı  sözcüklerdir:  “zaman-vakit,  yıl-se-  şarak  kazandığı  yeni  anlama  mecaz  anlam
               ne, branş-dal, meslek-iş, öğrenci-talebe”  denir.
                                                        ⤷   Senin çok parlak fikirlerin var.
           ZIT ANLAMLI SÖZCÜKLER                       •  Atasözleri  ve  deyimler  çoğunlukla  mecaz   C)
           •  Anlamca  birbirinin  karşıtı  olan  sözcüklere  zıt   anlamlıdır.
             anlamlı sözcükler denir.                  TERİM ANLAM
            ⤷   Röportajdaki altı çizili sözcükler zıt anlamlı söz-  •  Bilim, sanat, spor veya meslek alanlarıyla il-  D)
               cüklerdir: “tembel-çalışkan, az-çok, iyi-kötü”  gili sözcüklere terim anlamlı sözcükler denir.
                                                        ⤷   Sınavda üçgenler konusu ile ilgili iki soru çık-
             ları değildir.                                tı.  (“Üçgenler” sözcüğü, matematik ile ilgili
            ⤷   gülmek → gülmemek (olumsuzu) gülmek → ağ-  bir terimdir.)                                      Doğru cevap D seçeneğidir.
               lamak (zıddı)
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19