Page 14 - 3-sinif-telafi
P. 14

EŞ ANLAM - ZIT ANLAM - EŞ SESLI SÖZCÜKLER - ÇAĞRIŞIM  13

           EŞ ANLAM                                    •  Eş anlamlı sözcükler birbirinin yerine   ZIT ANLAM
           •  Yazılışları ve okunuşları farklı, anlamları   kullanılabilir.                      •  Anlamca  birbirinin  karşıtı  olan
             aynı olan sözcüklere eş anlamlı sözcük-                                                sözcükler  zıt  anlamlı  sözcükler-
             ler denir.                                   Örnek:                                    dir.

                                                        ⤷   Hangi öğrenci birinci oldu?
                                                           Hangi talebe birinci oldu?
                                                                                                              Dolu-Boş
                                                        ⤷   Cenk sorulara cevap verdi.

                                                           Cenk sorulara yanıt verdi.
                                                        ⤷   Kardeşimle zaman geçirdik.
                rüzgâr-yel         sözcük-kelime           Kardeşimle vakit geçirdik.

                                                            Hastalandığında doktora gitti.
                                                        ⤷
              Örnek:                        EDİTÖR YAYINEVİ                                                   Uzun-Kısa
            ⤷   Atatürk, anılarını yazmış.                 Hastalandığında hekime gitti.
            ⤷   Atatürk, hatıralarını yazmış.
           Bu cümlelerde; kırmızı ile yazılan sözcük-         NOT
           lerin yazılışı ve okunuşu farklıdır ama an-                                             ⤷   Gece gündüz ders çalışıyor.
           lamları aynıdır. Bu sözcükler eş anlamlıdır.  •  Bazı durumlarda eş anlamlı kelime-     ⤷   Genç yaşlı herkes okuldaydı.
                                                           ler birbirinin yerini tutmayabilir:     ⤷   İleri geri konuşmayalım!

                                                        •  Kara  bahtlı  bir  adamdı.  (Kara  baht       NOT
                                                           yerine  siyah  baht  kullanamayaca-

                                                           ğımız  için  orijinali  kullanılmalıdır.   •  Sözcüklerin  karşıt  anlamı,  on-
                                                                                                     ların olumsuz hâli değildir.
                                                           “Kara  Baht”  ifadesi  kalıplaşmış  bir   •  Sözcükler,  bazı  ekler  ve  söz-
                                                           ifadedir. Kelimeleri değiştirilemez.
            okul-mektep        öğretmen-muallim                                                      cüklerle olumsuz hale getirilir.
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19