Page 43 - 7_vip_Fen_Konu

IŞIĞIN MADDE İLE ETKİLEŞİMİ 113

IŞIĞIN MADDE İLE ETKİLEŞİMİ 5. ÜNİTE

IŞIĞIN SOĞURULMASI
Kazanım: Işığın madde ile etkileşimi sonucunda madde tarafından soğurulabileceğini keşfeder. Beyaz
ışığın tüm ışık renklerinin bileşiminden oluştuğu sonucunu çıkarır. Gözlemleri sonucunda cisimlerin,
siyah, beyaz ve renkli görünmesinin nedenini, ışığın yansıması ve soğurulmasıyla ilişkilendirir. Güneş
enerjisinin günlük yaşam ve teknolojideki yenilikçi uygulamalarına örnekler verir. Güneş enerjisinden
gelecekte nasıl yararlanılacağına ilişkin ürettiği fikirleri tartışır.
YAYINEVİ
ƈ Güneş, ampul, el feneri gibi ışık kaynaklarından yayılan ve cisimleri görmemize yardımcı olan
enerjiye ışık denir.

ƈ Işık kaynaktan çıktıktan sonra ışınlar halinde doğrusal olarak yayılır.
ƈ Işık kaynağından çıkan ışınlar doğrusal olarak hareket ederken; önlerine çıkan maddelerle
karşılaştığında maddenin sahip olduğu özelliğe göre yansır, kırılır veya soğurulur.
EDİTÖR
ƈ Işık saydam yüzeylerden geçerken saydam olmayan opak yüzeylerden geçemez.
ƈ Cisimlerin büyüklüklerini, şekillerini veya renklerini ışık sayesinde algılarız.
ƈ Farklı renk tonlarında karşımıza çıkan cisimleri bu renk tonları ile algılamamızın nedeni ışığın
maddesel ortamlarla temas etmesidir.
ƈ Işık ışınları saydam olmayan cisimlerle karşılaştığında bir kısmı yansırken; bir kısmı da cisim
tarafından tutulur. Yani cisim tarafından soğurulur.
ƈ Cisim tarafından soğurulan ışık ışınları cisimlerin sıcaklıklarını artırırken aynı zamanda cisim-
lerin temas ettiği yerlerde yüzey kısmının da renginin bozulmasına neden olur.
ƈ Işık ışınlarının madde üzerinde hapsedilerek yani tutularak ısı enerjisine dönüştürülmesine
soğurulma denir.
ƈ Koyu renkli cisimler açık renkli cisimlere göre daha fazla ışığı soğurur. Bundan dolayı kışın
koyu renkli elbiseler tercih edilirken, yazın açık renkli elbiseler tercih edilir.

ƈ Güneş altında uzun süre kalan elbiselerin renklerinin solmasının yanında bazı meyveler, pişmiş
yemekler, besin maddeleri ve ilaçlar da bozulabilir.

ƈ Aynı ortamda bulunan cisimlerin sıcaklık değeri aynıdır. Fakat yazın bir ağacın altında oluşan
gölgenin sıcaklığı açık alana göre daha azdır. Bunun sebebi; ağacın altında oluşan gölge alana
ulaşmaya çalışan ışık ışınlarının, ağacın yaprakları ve dalları tarafından soğurulması ve ışık
ışınlarının daha az ulaşmasıdır. Böylece gölgedeki sıcaklık Güneş ışığını alan bölgedeki sıcak-
lıktan daha az hissedilir.