Page 81 - 11_kimya_ogretmenin

SIVI ÇÖZELTİLER VE ÇÖZÜNÜRLÜK 79
Gazların Çözünürlüğüne Sıcaklık ve Basınç Etkisi
Çözünürlük
ˇ Gazların çözünürlüğü ekzotermik olup sıcaklık arttıkça azalır. (g/100 g su)
X(g) → X(suda) + Enerji

ˇ Balıkçılar balık tutmak amacıyla derin suları tercih eder.
Bunun nedeni su derinliği arttıkça suyun sıcaklığının düşmesi
ve oksijen gazının düşük sıcaklıklarda suda daha çok çözün- Gaz
mesidir.
Sıcaklık ( C)
o
ˇ Gazoz gibi gazlı içeceklerin soğuk içilmesinin nedeni düşük
YAYINEVİ
sıcaklıklarda daha fazla CO gazı çözünmesinden kaynaklanır.
2
ˇ Sıcak ortamda şişedeki suyun içinde bir süre kabarcıklar oluşur. Bunun sebebi ısı etkisi ile
sudaki oksijen gazının çözünürlüğünün azalmasıdır.
ˇ Katı ve sıvıların çözünürlüğüne basınç etki etmez. Gazların çözünürlüğü basınç arttıkça
artar.
ˇ Gazlı içecekler yüksek basınç altında CO gazı içerir. Bu tür içeceklerin kapağı açıldığında
2
içeceğin üzerindeki yüksek basınç düşer ve çözünmüş olan CO gazı içecekten ayrılır.
2
ˇ Denizlerin derin bölgelerinde balığın daha fazla olmasının nedeni oksijen gazının yüksek
basınç etkisi ile çözünürlüğünün artmasıdır.
EDİTÖR
ˇ Dalgıçlar su altında basınçlı havayı soluduğunda kanda çözünen azot gazı miktarı artar. De-
rinden deniz yüzeyine çok hızlı çıkan dalgıcın kanındaki azot gazının çözünürlüğü, basınçtaki
azalmaya bağlı olarak azalır. Çözünürlüğü azalan azot gazı kabarcıklar oluşturarak sağlık
sorunlarına yol açar (Vurgun olayı).

X(g) He(g)
X(g) X(g) X(g) He(g)
X(g) X(g)

X(suda) X(suda) X(suda) X(suda)
V, T V, T T T
(a) (b) (c) (d)
Sabit sıcaklıkta musluklardan sabit hacimli a kabına X gazı, sabit hacimli b kabına He gazı,
ideal pistonlu c kabına X gazı, ideal pistonlu d kabına He gazı eklenirse X gazının çözünürlüğü
nasıl değişir?

ÇÖZÜM
a kabına X gazı eklendiğinde gaz basıncı arttığından çözünürlük artar. b kabına He gazı eklen-
diğinde X gazının basıncı değişmediğinden çözünürlüğü değişmez. c kabına X gazı eklendiğinde
gaz basıncı değişmediğinden çözünürlüğü değişmez. d kabına He gazı eklendiğinde X gazının
kısmi basıncı azalacağından çözünürlüğü de azalır.