Page 127 - 11_kimya_ogretmenin

KİMYASAL TEPKİMELERDE DENGE 125
Dengeye ulaşan sistemde r = r 'dir. Buna göre,
F i g
c
d
D
c
b
a
k [A] [B] = k [C] [D] → k /k = [C] [D] olur.
g
g
i
i
b
a
[A] [B]
i
Sabit sıcaklıkta
F k oranı sabit bir değere eşittir. Bu değere denge sabiti denir ve K
k g c
veya K ile gösterilir. c d
d
Denge sabiti. k /k = K =
F i g c [C] [D] b olur.
a
[A] [B]
ˇ Denge bağıntısı yazılırken;
c. HCN(suda) + H O(s)  CN (suda) + H O (suda) YAYINEVİ
Derişimler cinsinden denge bağıntısı (K ); ürünlerin denge derişimleri çarpımının,
F c
girenlerin denge derişimleri çarpımına oranıdır.
F
Tepkime denklemindeki katsayılar denge bağıntısındaki derişimlere üs olarak yazılır.
Denge bağıntısına gaz veya sulu çözeltideki maddelerin derişimleri yazılır; saf katılar
F
ve sıvılar yazılmaz.
Mekanizmalı tepkimelerde net (toplu) tepkimeye göre yazılır. Yani denge sabiti ara
F
basamaklara bağlı değildir.
ˇ Denge sabiti sadece sıcaklıkla değişir.
Aşağıdaki denge tepkimeleri için derişimler türünden denge bağıntısını yazınız.
EDİTÖR
a. 2NOCl(g)  2NO(g) + Cl (g) b. CaCO (k)  (CaO(k) + CO (g)
2
3
2
- +
4
2 3 d. CaO(k) + SO (g)  CaSO (k)
3
ÇÖZÜM
Denge bağıntısı yazılırken ürünlerin derişimleri girenlerin derişimlerine oranlanır. Tepkime
denklemindeki katsayılar derişimlere üs olarak yazılır. Bağıntıda katılar ve sıvılar yazılmaz.
2
[NO] [Cl ] [CN ][H O ]
-
+
a. K = 2 b. K = [CO ] c. K = 3 d. K = 1
c
c
2
c
c
2
[NOCl 2 ] [HCN] [SO ]
3
Sabit sıcaklıkta 2 L'lik bir kapta N (g) + 3H (g)  2NH (g) tepkimesi dengeye ulaştığında
3
2
2
2 mol N , 0,5 mol H ve 1 mol NH gazları bulunmaktadır. Buna göre tepkimenin K değeri
3
c
2
2
kaçtır?
ÇÖZÜM
Dengedeki molar derişimler
2
[N ] = = 1 M H ] = 0,5 = 0,25 M [NH ] = 1/2 = 0,5 M bulunur.
2
3
2
2
2
2
2
[NH ]
(0,5)
-2
K = [N ][H ] → K = 1.(0,25) → K = 16 M bulunur.
3
c
c
c
3
3
2
2