Page 39 - 10_cografya_ogretmenin

DOĞAL SİSTEMLER 37
Coğrafi Bölgelere Göre Akarsular

ˇ Marmara Bölgesi: Meriç, Susurluk, Sakarya
ˇ Karadeniz Bölgesi: Filyos, Bartın, Kızılırmak, Yeşilırmak, Harşit, Çoruh
ˇ Ege Bölgesi: Gediz, Büyük Menderes, Küçük Menderes, Bakırçay
ˇ Akdeniz Bölgesi: Dalaman, Aksu, Göksu, Seyhan, Ceyhan, Asi, Manavgat
ˇ İç Anadolu Bölgesi: Sakarya, Porsuk, Kızılırmak
ˇ Doğu Anadolu Bölgesi: Kura, Aras, Fırat, Dicle, Murat
ˇ Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Fırat, Dicle

2. TÜRKİYE’NİN GÖLLERİ

ˇ Dört tarafı kara ile çevrili olan durgun su kütlerine göl denir.
ˇ Türkiye’deki göllerin yükseltileri batıdan doğuya doğru artar.
ˇ Göllerimizden, tuz ve soda üretiminde, enerji üretimi, ulaşım, turizm ve balıkçılık alanla-
rından faydalanılır. YAYINEVİ
ˇ Göl bakımından en zengin bölgemiz Akdeniz en fakir bölgemiz Güneydoğu Anadolu Bölgesi’dir.

ˇ Göllerin kimyasal özellikleri farklılık göstermektedir. Kimi göller tuzlu, kimi göller soda-
lı, kimi göller de acı olabilmektedir. Göl sularının kimyasal özelliğini belirleyen faktörler
EDİTÖR
şunlardır:
F Gölün bulunduğu çanağın jeolojik yapısı
F Gölün yer aldığı bölgenin iklim koşulları
F Gölü besleyen kaynakların yapısı
F Gölün suyunu boşaltıp boşaltmaması
Türkiye’deki Göl Çeşitleri ve Bulunduğu Yerler

ˇ 1. Tektonik göller: Yer kabuğu hareketleri sonunda meydana gelmiş çukurların su ile dol-
masıyla oluşur. Türkiye’de en fazla görülen göl çeşididir.
F Ankara, Konya ve Aksaray illeri arasında bulunan Tuz Gölü yüz ölçümü bakımından
ülkemizin ikinci büyük gölü iken, son yıllarda suların azalmasından dolayı üçüncü sıra-
ya düşmüştür. Kapalı bir havzada yer almaktadır. Tuz oranı çok yüksektir. Ülkemiz-
deki tuz oranı ihtiyacının yarısına yakınını karşılamaktadır.
F Beyşehir Gölü ülkemizin ikinci büyük gölüdür. Ayrıca en büyük tatlı su gölüdür. Tuz-
luluk oranı düşüktür.
F Burdur’un tuz oranı düşüktür. Nesli tükenmek üzere olan dikkuyruk ördeklerinin
dünyadaki varlığının %75’i bu gölde kışlamaktadır.
F Acıgöl ülkemizin tek doğal sodyum potansiyeline sahip gölüdür. Önemli bir kısmı
yaz döneminde kurumaktadır. Potasyum, sülfat, kâğıt, cam, deterjan gibi alanlarda
kullanılmaktadır.