Page 140 - 9. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

1. Tema: Sözün İnceliği

EDEBİYATIN GÜZEL SANATLAR İÇİNDEKİ YERİ

Güzelliğin peşinde olan insanoğlu, idealize ettiği güzelliği yansıtmak için güzel sanatlardan yararlanmıştır. Güzel sanatlar; işitsel
(fonetik), görsel (plastik) ve dramatik (ritmik) sanatlar olmak üzere üç gruba ayrılır.

Edebiyat diğer güzel sanat dallarından, kullanılan malzeme ve kendisini ifade ediş tarzı bakımından ayrılır. Edebiyat dışındaki
güzel sanat dallarının malzemesi boya, alçı, taş, ağaç gibi maddi unsurlarken işitsel sanatlar içinde yer alan edebiyatın malze-
mesi dildir. Aynı zamanda diğer sanat dallarıyla verilen eserleri açıklamak için kullanılan edebiyat, bu yönüyle de öteki sanat
dallarından ayrılır.
Bütün güzel sanatlar gibi güzeli, estetik haz uyandıracak şekilde anlatma ve kalıcı kılma çabası içinde olan edebiyat; aynı za-
manda müzik, sinema, tiyatro vb. sanat dallarına da kaynaklık edebilir.
Güzel Sanatlar

İşitsel (Fonetik) Sanatlar Görsel (Plastik) Sanatlar Dramatik (Ritmik) Sanatlar

• Edebiyat • Mimari • Resim • Tiyatro • Sinema
• Müzik • Heykel • Dans • Bale
• Hat • Opera

EDEBİYATIN BİLİMLERLE İLİŞKİSİ
• Edebiyat ile bilim arasındaki ilişkinin temel çıkış noktası her iki uğraş alanının da insan etkinliği olması ve insana dönük olma-

sıdır. Her ne kadar yöntemleri ve dili kullanış şekilleri farklı olsa da edebiyat da bilim de insan için vardır.
• EDİTÖR YAYINLARI
Edebiyat her şeyden önce tarihî, psikolojik ve sosyal bir varlık olan insanı ele alır. Bu bakımdan edebiyatın insanı ve toplumu
değişik yönleriyle inceleyen psikoloji, sosyoloji, tarih, felsefe, coğrafya gibi bilim dallarıyla yakın ilişkisi vardır.

METİNLERİN SINIFLANDIRILMASI

Metinler, sanat metinleri (edebî metinler) ve öğretici (bilgilendirici) metinler olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıca sanat metinleri ve
öğretici metinler de kendi içinde aşağıdaki şekilde gruplandırılmıştır:

METİNLER

A.Öğretici (Bilgilendirici) Metinler B.Sanatsal (Edebî) Metinler

1. Gazete Çevresinde 1. Coşku ve Heyecanı 2. Olay Çevresinde
Gelişen Metinler Yansıtan Metinler Gelişen Metinler
Makale, Eleştiri, Deneme, Şiir
Röportaj, Fıkra, Mülakat, Anlatmaya Göstermeye
Sohbet, Haber Yazıları
Bağlı Metinler Bağlı Metinler
Masal, Fabl, Hikâye, Tiyatro
2. Kişisel Hayatı Konu Manzum Hikâye, Roman,
Alan Metinler
Halk hikâyesi, Destan,
Mesnevi
Anı, Günlük, Mektup, Gezi
Yazısı, Biyografi, Otobiyografi

3. Bilimsel Metinler 4. Tarihi Metinler 5. Felsefi Metinler

140 Türk Dili ve Edebiyatı