Page 236 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 236
Beceri Temelli 236
Çıkmış Soru
6. Aşağıda destan türünün özellikleri ve bu özelliklere
3. 1950’li yılların başında istasyon, bir mola yeri olmak- örnek olacak metinler verilmiştir.
tan ziyade hayatın aktığı yerdi bizim kasabada. Ka-
sabanın gençleri istasyonda buluşur, kalabalıkta ken-
dilerini unuttururdu. Filmlerdeki gibi, gençler ilk kez I (Olağanüstü özelliklere sahip kahraman-
burada göz göze gelirdi. İlk ayrılık burada yaşanır, lar vardır.) Her şeyden önce su vardı. Yer, ay, gök,
askerlik veya çalışmak için büyük şehre gidenlerin güneş yoktu. Sadece Tanrı Kayra Han vardı; yal-
ardından gözyaşı ilk kez burada dökülürdü. Ayrılığın nızdı ve canı sıkılıyordu. O da kendi gibi birini ya-
acısı kadar buluşmanın sevinci de istasyondu. Ben rattı ve ona Kişi dedi. İkisi de su üzerinde uçuyor-
de tezkere alıp gelen ağabeyimi burada beklemiştim. lardı. O sırada Kişi, yeli bulup suyu dalgalandırdı.
İki gün boyunca istasyona her gelen trende gözle- Kayra Han’ın yüzüne su sıçrattı. Bunu yapınca da
rim ağabeyimi aramıştı. Nihayet ağabeyim trenden kendisinin Tanrı’dan güçlü olduğunu sandı; daha
EDİTÖR YAYINLARI
indiğinde boynuna sarılmış, dakikalarca ağlamıştım. yüksekte uçmak istedi.
Bu parça aşağıdaki metin türlerinin hangisinden
alınmıştır? II (Toplumları derinden etkileyen olaylar an-
A) Biyografi B) Deneme latılır.) Kutlu Dağ; bir kutsal kayaydı, bütün Uygur
C) Anı D) Gezi yazısı ülkesinin saadeti bu kayaya bağlıydı. Bu tılsımlı taş
Türk yurdunun bölünmez bütünlüğünü temsil edi-
yordu. Düşmana verilirse bu bütünlük parçalana-
caktı. Hakan kayayı vermesine verdi ama kaya
4. Dilimiz, konuşma dilimizden çok yazı dilimiz, yıllar- öyle kolay kolay sökülüp götürülecek cinsten değil-
dan beri, yüzyılı aşkın bir zamandan beri durmadan di. Bunu anlayan Çinliler, kayayı parça parça edip
değişiyor. Değişmesini bir dileyen oldu bir buyuran ülkelerine taşıdılar. Sonrasında da halk rahat yüzü
oldu diye değil, değişmesi gerektiği için, değiştirmek görmedi. Irmaklar birbiri ardınca kurudu. Göllerin
zorunda olduğumuzdan, içimizden duyduğumuz için suyu buhar olup uçtu.
değişiyor. Elimizdeki dille, dünden kalan dille, istedi-
ğimizi söyleyemediğimiz için değişiyor. Bu değişime,
bir bakıyorsunuz hızlanıyor, çok kimseleri şaşırtacak, III (Kahramanları olağanüstü özelliklere sa-
başlarını döndürecek kadar hızlanıyor; bir bakıyor- hiptir.) Seyyid içeri girdi, Kayser’i bayıltarak alıp
sunuz ağırlaşıyor, artık duracak sanıyorsunuz. Ama götürdü, dağda bir ağaca bağladı. Sonra burnuna
durmuyor. badem yağı ile sirke sürdü. Aklı yine başına gelip
Bu parça hangi metin türüne örnek verilebilir? gözünü açtı. Gördü ki ağaca bağlı bir biçimde du-
A) Biyografi B) Deneme ruyor. Karşısında da bir kişi bekliyor. Kayser, gözü-
nü açınca Seyyid bunun yüzüne bir iki tokat vurdu.
C) Anı D) Günlük
IV (Konusu genellikle savaş ve kahramanlık-
5. ...Oğlan ak meydanın ortasında durdu. Boğa da oğ- tır.) Oğuz Kağan, toydan sonra dünyanın dört bir
lana sürdü geldi. Diledi ki oğlanı helak kılsın. Oğlan tarafına elçilerle şu mektubu gönderdi: “Ben Uy-
yumruğu ile boğanın alnına vurdu. Boğa geri geri gitti, gurların kağanıyım ve yeryüzünün dört köşesinin
sonra tekrar geldi. Oğlan yine boğanın alnına yumru- kağanı olmam gerekir. Sizden itaat dilerim. Kim
ğu ile sert vurdu, Bu sefer boğanın alnına yumruğunu benim emirlerime baş eğerse hediyelerini kabul
dayadı da kaldı. Baktı ki ne oğlan yener ne de boğa, eder ve onu dost edinirim. Kim baş eğmezse gaza-
kesti desteğini boğanın alnından. Boğa tepesinin üs- ba gelirim. Onu düşman sayarım. Onunla savaşır
tüne yığıldı... ve yok ettiririm.” Sonra baş eğmeyenlerle savaştı.
Bu parça aşağıdaki metin türlerinden hangisin-
den alınmıştır? Buna göre kaç numaralı özellik ve örnek uyuşma-
maktadır?
A) Roman B) Anı
A) I B) II C) III D) IV
C) Destan D) Gezi yazısı
