Page 156 - 8. SINIF VIP T.C. İNKILAP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

¦ §
1566 ATATÜRK DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI
15

* Bu yakınlaşma sonucunda Türkiye’nin öncü- * Ancak Milletler Cemiyeti silahlanmanın
lüğünde bir araya gelen bölge ülkeleri Balkan önüne geçemediği gibi Almanya, İtalya ve
Antantı adı verilen antlaşmayı imzaladılar. Japonya’nın saldırganlıklarını önleme konu-
sunda da yetersiz kalmıştı.
* 9 Şubat 1934’te Türkiye, Yunanistan, Yugos-
lavya ve Romanya arasında yapılan bu ant- * Dünyanın yeni bir savaşa sürüklendiği bu
laşmayla söz konusu devletler birbirlerinin dönemde Türkiye, Boğazlar bölgesindeki ege-
sınırlarına saygılı olduklarını ilan ettiler. menlik haklarını kısıtlayan hükümleri kaldır-
mak için harekete geçti. 10 Nisan 1936’da
* Ayrıca birbirlerine danışmadan herhangi bir Lozan Barış Antlaşması’nı imzalayan devlet-
Balkan devletiyle birlikte hareket etmeye- lere birer nota göndererek Boğazların güven-
EDİTÖR YAYINLARI
ceklerini ve antlaşma yapmayacakları konu- liğine yönelik endişelerini giderecek yeni bir
sunda güvence verdiler.
antlaşmanın yapılmasını istedi.
* Türkiye, Balkan Antantı ile Batı sınırını Bu talebin ilgili devletler tarafından da
güvence altına almış ve bölgesinde barışa *
ve güvenliğe ne kadar önem verdiğini bir kez uygun bulunması üzerine Boğazlar konusu
İsviçre’nin Montrö kentinde toplanan kon-
daha göstermiştir.
feransta görüşülmeye başlandı.
NOTOT
N
y Atatürk Milli Mücadele Dönemi’nde büyük * Türkiye, İngiltere, Fransa, Sovyetler Bir-
mücadeleler yaşadığı Yunanistan ile karşı- liği, Japonya, Romanya, Bulgaristan, Yuna-
nistan ve Yugoslavya’nın katıldığı görüşme-
lıklı güvene ve saygıya dayalı olan bir ilişki ler 20 Temmuz 1936’da yeni bir sözleşmenin
kurmuştur. Öyle ki Yunanistan Başbakanı (Montrö) imzalanmasıyla sonuçlandı.
Venizelos 12 Ocak 1934’te Nobel Ödülü
Komitesi’ne başvurarak Atatürk’ü Nobel * Bu sözleşmenin maddelerinden bazıları şun-
Barış Ödülü’ne aday olarak göstermiştir. lardır:

» Boğazlar Komisyonu kaldırılacak
Montrö Boğazlar Sözleşmesi
» Boğazların her iki yakasında Türkiye asker
(20 Temmuz 1936)
bulundurabilecek
* Lozan Barış Antlaşması’na göre, Boğaz- » Ticaret gemileri Boğazlardan serbestçe
lar bölgesi askerden ve silahtan arındırala- geçebilecek. Ancak savaş gemilerinin geçişine
rak Boğazlardaki trafiği düzenleme yetkisi sınırlandırma getirilecek
Milletler Cemiyeti’ne bağlı uluslararası bir » Türkiye bir savaşa girer veya savaş tehli-
komisyona bırakılmıştı.
kesiyle karşılaşırsa savaş gemilerinin Boğaz-

* Türkiye egemenlik haklarını kısıtlayan bu lardan geçişi Türkiye’nin kararına bırakılacak
maddeleri, barışı elde etmek amacıyla ve
Milletler Cemiyeti’nin dünya genelinde silah- * Bu kararlar ile;

sızlanmayı gerçekleştireceği umuduyla kabul » Türkiye’nin Boğazlar üzerindeki egemenliği
etmişti. sağlanmıştır.