Page 139 - 8. SINIF VIP T.C. İNKILAP TARİHİ ve ATATÜRKÇÜLÜK KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

¦ DEMOKRATİKLEŞME ÇABALARI § 1 13939

N
NOTOT
y İnsanların düşüncelerini açıklayabilmeleri ve başkalarının haklarına da saygı göstererek inan-
dıkları gibi yaşamaları, ideal bir toplum düzeninin başlıca şartıdır. Bu ise ancak hür ve demok-
ratik bir sistem içinde gerçekleştirilebilir. Atatürk, demokrasinin ülkemizde yerleşmesi için
çalıştı.
y Demokrasilerde aynı görüş ve düşüncedeki insanlar, siyasi partiler kurarak yönetimde söz
sahibi olmaya çalışırlar. Siyasi partiler demokratik rejimlerin vazgeçilmez unsurlarıdır.

MUSTAFA KEMAL’E SUİKAST GİRİŞİMİ
EDİTÖR YAYINLARI

* Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’nın kapatıl- büyük bir öfkeye neden oldu. Pek çok yerde
masından sonra Mustafa Kemal’e ve cumhu- suikasti kınayan mitingler yapıldı.
riyete karşı olanlar yıkıcı faaliyetlerini gizli Suikastçiler arasında; Ziya Hurşit (plânlayıcı),
yollarla devam ettirdiler. * Şükrü Bey, Sarı Efe Edip, Cavit Bey, Nazım

* Bu çevreler en sonunda amaçlarına ulaşabil- Bey, Halis Bey, Çopur Hilmi, Gürcü Yusuf,
mek için Mustafa Kemal’i ortadan kaldırmak- Laz İsmail, Giritli Şevki ve Arif Bey bulun-
tan başka çarelerinin kalmadığını düşünerek maktaydı.
bir suikast planı hazırladılar. Sonuçları:

* Plana göre suikast, o sırada bir yurt gezisine İstiklal Mahkemeleri kuruldu. (İstiklal Mah-
çıkmış olan Mustafa Kemal’in İzmir’e gele- *

ceği 15 Haziran 1926 günü yapılacaktı. Daha kemelerinin son kez kurulduğu olay İzmir Sui-
kast girişimidir.)
sonra suikastı gerçekleştirenler limanda ken-
dilerini bekleyen bir motorla Yunanistan’ın * Yargılananlar arasında Kâzım Karabekir, Ali
Sakız Adası’na kaçacaklardı. Ancak 14 Fuat Cebesoy, Refet Bele, Bekir Sami Kun-
Haziran’da Balıkesir’den İzmir’e doğru yola duh gibi Kurtuluş Savaşı’nın önde gelen isim-
çıkması beklenen Mustafa Kemal’in, hareke- leri de yer almıştır.
tini bir gün ertelemesi onların bu planlarını
boşa çıkarıverdi. * Bu kişilerin çoğu beraat etmiş, ancak İtti-
hat ve Terakki Cemiyeti’nin önde gelen bazı
* Motoruyla suikastçıları Sakız Adası’na kaçı- isimleri suikastle ilgili bulunarak idam edil-
racak olan Giritli Şevki erteleme haberini mişti.
alınca “Acaba öğrendiler mi?” diye düşüne-
rek kuşkuya kapıldı. Kuşkusu giderek korkuya * Mustafa Kemal “Benim naçiz vücudum bir

dönüşünce de İzmir valisine giderek suikasti gün elbet toprak olacaktır, fakat Türkiye
haber verdi. Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır.”
diyerek Türkiye Cumhuriyeti’nin varlığının
* Giritli Şevki’nin ihbarı üzerine suikastçılar devamının kendi sağlığına bağlı olmadığını; bu
güvenlik güçleri tarafından hemen yakalandı. devletin sağlam temeller üzerine bina edildi-
Suikast girişiminin öğrenilmesi tüm yurtta ğini vurgulamıştır.