Page 48 - 8. Sınıf Türkçe Defterim

4. BÖLÜM: CÜMLEDE ANLAM ÖZETİN ÖZETİ

CÜMLEYİ KARŞILAYAN KAVRAMLAR

Karşılaştırma Örneklendirme

Q Birden fazla varlık, durum, kavram ya da olayın benzer Q Bir cümle veya metinde dile getirilen konu hakkında bilgi
veya karşıt yönleriyle karşılaştırıldığı cümlelerdir. verildikten sonra o konuyla ilgili örneklerin verildiği cüm-
» Bu biblo diğer eşyalara göre daha pahallıydı. (Biblo pahalı lelerdir. Örneklendirme anlatılan konunun daha iyi anla-
olma yönünden diğer eşyalarla karşılaştırılmış.) şılmasını sağlar.
» Günümüzde evde yapılabilen bazı işler unutulmak üzere:
Q Karşılaştırma ilgisi “kadar, göre, gibi, en, daha, çok, kanaviçe, örgü örmek, yazma işlemek ...
fazla” gibi ifadelerle kurulur.
örneklendirme yapılan bölüm
» Abim de ablam kadar eğlenceli bir insandır. » Dünya tarihinde her zaman bir yerlerde yasaklanan
Karşılaştırılan Unsurlar: Abi ve abla, eğlenceli olma yönün- kitaplar oldu: 1925 - 1926 yılları arasında yazılan Kav-
den karşılaştırılmış. gam, 100 Temel Eser içinde yer alan Şeker Portakalı,
Kafka’nın ölümsüz eseri Dönüşüm bunlar arasında en dik-
» Kars, Mardin'e göre daha soğuk bir ildir. kat çekici olanlardır. (İki noktadan sonraki kısım örnek-
Karşılaştırılan Unsurlar: Kars ve Mardin, soğuk olmaları lendirme yapılan bölümdür.)
yönünden karşılaştırılmış.
Q Örneklendirme cümlelerinde genellikle “mesela, örneğin”
» Okul da park alanları gibi sıcak bir ortamdır. gibi ifadeler kullanılır.
Karşılaştırılan Unsurlar: Okul ve park, ortamlarına göre kar- » Kapalı havalar insanların psikolojisini etkiler örneğin
şılaştırılmış. bulutlu günlerde insanlar çok durgun olurlar.

» Zürafa, zebradan daha uzun boylu bir hayvandır. » Ülkemizde birçok ürün yetişir; mesela elma, incir, fındık,
üzüm, kestane bunlardan sadece birkaçıdır.
Karşılaştırılan Unsurlar: Zürafa ve zebra boyları yönünden
karşılaştırılmış. » Kültür bizi birçok bakımdan etkiler; giyim kuşamımıza,
konuşma biçimimize, yaşam tarzımıza yansır.

Benzetme Abartma
Q Bir kavramın, varlığın ya da durumun özelliklerinin başka Q Bir olayı olmayacak şekilde veya bir durumu olduğundan
kavram, varlık ya da duruma benzetilmesiyle oluşturulan daha fazla ya da daha az göstererek anlatmaktır.
cümlelerdir. Amaç, anlatımı güçlendirmektir. » Oyun o kadar güzeldi ki gülmekten çatladık.
» Ucu kırık olan kalemin, sendeleyen insanlara benziyor. abartma olan bölüm
(Ucu kırık kalem sendeleyen insanlara benzetilmiş.)
» Yemeğin hazır olmadığını duyunca kıyameti kopardı.
» Bu abajurun gölgesi geceleri devasa bir canavarı andırı- abartma olan bölüm
yor. (Abajurun gölgesi devasa bir canavara benzetilmiş.)
» Bir saat içinde, bir orduya yetecek kadar yemek yaptım.
Q Genellikle “gibi” ifadesi kullanılsa da bu ifadenin kullanıl- abartma olan bölüm
madığı benzetme cümleleri de vardır.
» Deniz mürekkep olsa / Yazılmaz benim derdim (Şair dert-
» Güneşin parlak ışıkları gibi parlıyor saçının her bir teli. lerinin çokluğunu abartılı bir şekilde anlatmıştır.)
(Saçın telleri güneşin parlak ışıklarına benzetilmiş.)
» Zalım yarın elinden / Gözyaşım sele döndü. (Şair akıttığı
» Zonguldak’ın eşsiz madenlerinden olan kömür misali göz- gözyaşının sele döndüğünü belirterek abartma sanatını
lerin, insanı kendi karanlığına çekiyor. (Gözler, Zongul- kullanmıştır.)
dak’ta çıkarılan kömüre benzetilmiş.)

8. Sınıf Türkçe 47